Powstanie Styczniowe 1863r. było
ostatnim wspólną walką o niepodległość na obszarach dawnego państwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, objęty wspólną organizacją
struktur Tajemnego Państwa Polskiego kształtujących się w Królestwie Polskim, na Litwie, Rusi oraz w
zaborach austriackim i pruskim.Jedność terytorialna dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej dążeń politycznych była podkreślana podczas manifestacji patriotycznych przed powstaniem.
Demonstracje i starcia z wojskiem carskim do których dochodziło w Królestwie Polskim spotkały się z pozytywnym oddźwiękiem w pozostałych ziemiach dawnej Rzeczypospolitej.
Latem 1862r. w Wilnie utworzono Litewski Komitet Prowincjonalny na jego czele z Konstantym Kalinowskim.
Od czerwca wydawał on pierwszą gazetę „Murzycka Prauda” w języku białoruskim pisaną czcionką łacińską. Na jej łamach głosił program społeczny mający na celu pociągnięcia białoruskich chłopów do udziału w antyrosyjskim powstaniu, co sie nie udało, ale podjęte działania przyniosły rezultaty.
Powstanie, które na początku miało szlachecki charakter od przełomu maja/czerwca 1863r. zmienia charakter na powstanie chłopskie z uwagi na fakt odchodzenia szlachty surowo represjonowanej przez carat po przybyciu na Litwę gen. Michała Murawiowa zwanego „wieszatielem”.
W guberniach kowieńskiej i wileńskiej z przewagą ludność katolicka chłopska wzięła dość liczny udział w walkach, gdzie istniały oddziały czysto chłopskie, złożone z etnicznych Litwinów z komendą w języku litewskim.
Od jesieni 1863r. partyzantka miała już charakter chłopski a zatem w głównej mierze litewski.
artykuły powiązane:
Powstanie Styczniowe - pamięć, szacunek i tytułem genezy
22 stycznia 1863r. wybuchło Powstanie Styczniowe
Szacunek i Pamięć II Rzeczypospolitej wobec weteranów Powstania Styczniowego 1863r.
MAPA mogił powstańczych
Romuald Traugutt szlak bojowy na Polesiu - "Nie na podboje idziemy, ale na odbiór wydzieranego nam dobra"
2 luty 1863 bitwa pod WĘGROWEM
..... powstanie albo kamasze - program historyczny Polskiego Radia PR 1
23 marca 1863 Tymczasowy Rząd Narodowy ogłosił akt przywracający podział administracyjny Rzeczypospolitej w granicach przedrozbiorowych
ppor. Feliks Bartczuk ostatni żyjący weteran powstania styczniowego zmarł 9 marca 1946
Źródło:
Poczytaj Obok Orła znak Pogoni
Arcana Obok Orła znak Pogoni
Portal Historyczno-Wojskowy Obok Orła znak Pogoni
