Armia Krajowa Zgorzelec (AK - NSZ - ROAK - AKO - NZW - WiN) - Wirtualne Muzeum Historii Wy(za)klętej

Za dywizję wołyńską .. szubienica w Lublinie, ojczyste Majdanki. Za ... bój pod Nowogródkiem długi urlop w więzieniu. Za bój o .. Rossę, Ostrą Bramę, Wilno – sucha gałąź lub zsyłka .. Za dnie i noce śmierci, za lata udręki .. raz w oczy a drugi w szczęki. Za wsie spalone, bitwy, gdzie chłopska szła czeladź – list gończy .. dopaść i rozstrzelać!... Za wyroki na katów, za celny strzał .. Jeden wyrok, do tiurmy ..Za Warszawę, .. powstańcze zachcianki - specjalny oddział śledczy ...

piątek, 4 października 2013

Zbrojna grupa antykomunistyczna Trojanowskiego w pow. zgorzeleckim 1950 - 1952 na terenie Węglińca

Henryk Trojanowski urodził się 16 września 1918r. niedaleko Siedlec w obecnym woj. mazowieckim. W 1937r. wstąpił ochotniczo do wojska do 9 pułku artylerii lekkiej w Siedlcach, następnie ukończył kurs telefonistów oraz radiotelegrafistów w Przemyślu.
W związku z mobilizacją w 1939r. został skierowany do Armii Pomorze, gdzie walczył w ok. Grudziądza i Bydgoszczy na stanowisku dowódcy radiostacji. Po bitwie po Bzurą dostał się do niewoli, w której przebywał na terenie III Rzeszy Niemieckiej w ok. Drezna do momentu ucieczki latem w 1942r. Po ucieczce skierował się w okolice Kamieńska w obecnym woj. łódzkim, gdzie 1 stycznia 1943r. został przyjęty do oddziału Armii Krajowej.
Walczył w 59 plutonie Kalafior 27 pułku piechoty AK w obwodzie Radomsko AK, gdzie Szefem Kedywu Obwodu i dowódcą Podobwodu Rzejowic był por. Stanisław Sojczyński ps. Warszyc. W oddziale zlokalizowanym w bazie leśnej krypt. Ruszczyn Henryk Trojanowski objął początkowo funkcję dowódcy drużyny przyjmując ps. Pająk.

Brał udział m.in. w najgłośniejszej akcją zdobycia i uwolnienia w nocy z 7 na 8 sierpnia 1943r. z więzienia gestapo w Radomsku aresztowanych podczas pacyfikacji Rzejowic. Żołnierze AK opanowali Radomsko, a następnie 15-osobowy oddział pod dowództwem ppor. Bronisława Skóry - Skoczyńskiego ps. Robotnik zdobył więzienie. Po rozwiązaniu AK w związku z sowiecki i jej komunistycznej agentury terrorem w Polsce kontynuował walkę o wolną i demokratyczna Polskę.
3 kwietnia 1945r. były dowódca Henryka Trojanowskiego kpt. Stanisław Sojczyński ps. Warszyc powołał największą antykomunistyczną organizację w Centralnej Polsce, Konspiracyjne Wojsko Polskie zrzeszające ponad 3,5 tys. żołnierzy, któremu swój oddział podporządkował we wrześniu 1945r. Latem 1945r. KWP rozszerzyła swoją działalność na powiat wieluński w Łódzkim, gdzie podporządkował się jej oddział ppor. Antoniego Pabianiaka ps. Błyskawica.

We wrześniu 1945r. Konspiracyjne Wojsko Polskie Warszyca objęło działaniem powiat Piotrków Trybunalski, gdzie rozpoczęto tworzenie batalionu konspiracyjnego (lokalni dowódcy - Henryk Trojanowski ps. Pająk oraz Wacław Kuśmierczyk ps. Tom).
4 grudnia 1945r. w Piotrkowie Tryb. utworzono Komendę Powiatową o krypt. Żniwiarka z batalionem kadrowym pod komendą por. Jana Rogulki ps. Grot (grudzień 1945 - kwiecień 1946) adiutanta kpt. Warszyca. Batalion Żniwiarka wg por. Jana Rogulki ps. Grot liczył 240 żołnierzy. Kadrę dowódczą stanowili:
- sierż./ppor. Wiesław Janusiak ps. Prawdzic - dowódca SOS
- Jan Wąsowicz ps. Łagodny - dowódca patrolu ubezpieczenia
- Kazimierz Pełka z Gorzkowic - oficer żywnościowy.

1 Kompania krypt. Brony (gminy Kamieńsk, Kleszczów, Chabielice, Dobryszyce, Kocierzowy, pow. Piotrków).
Stan jednostki - 70 żołnierzy.
Dowódca - ppor. Władysław Kuśmierczyk ps. Longinus, Wiarus.
Szef kompanii - sierż./ppor Władysław Janusiak ps. Prawdzic.
1 pluton - dowódca i szef żandarmerii - sierż. Czesław Rozpończyk ps. Huragan,
dowódcy – kpr. Wacław Kaniewski ps. Zawój.
2. pluton – dowódca Kazimierz Piwoński ps. Czajka.

2 Kompania krypt. Grabie (gm. Gorzkowice, Parzniewice, Rozprza, Ręczno i Lubień) licząca 60 żołnierzy pod dowództwem sierż. Józefa Olejniczaka ps. Konrad z szefem kompani Edwarda Rybaka ps. Rej

3 kompania kryptonim Lemiesze (gm. Grocholice, Milejów, Ręczno) licząca 70 żołnierzy pod dowództwem sierż. Henryka Trojanowskiego ps. Czarny, Pająk, Kazimierz. oraz oddział sierż. Wacława Szewczyka ps. Orkana w sile 28 ludzi, rozbity przez UB 17 lipca 1946r.

Kompania (pluton) kryptonim Kosy od 15 marca 1946 r. kryptonim Snopy (Piotrków Trybunalski) licząca 40 żołnierzy/młodzieży gimnazjalnej, która realizowała zadania dywersyjne oraz łączność pod dowództwem sierż. Wacława Kuśmierczyka ps. Tom (syn Longinusa), zastępca i d-ca 1 plutonu kpr. Leopold Wiaderek ps. Korak (do 23 grudnia 1945r.), d-ca 2 plutonu – kpr. Ryszard Kapczyński ps. Szary.
7 kwietnia rozpoczęła się koncentracja sił KWP Warszyca celem uwolnieniem 57 więźniów z ubeckiej katowni w Radomsku. Żołnierze pododdziałów Żniwiarka zbierali się miejscowościach koło Radomska. Oddział por. Henryka Glapińskiego ps. Klinga stacjonujący 7 kwietnia w rejonie wsi Ewina zaatakował posterunek MO w nieodległej Silniczce zdobywając 20 karabinów i 1 rkm.

8 kwietnia dowództwo KWP przeprowadziło koncentrację oddziałów Żniwiarka w lasach Marianki. Batalionu liczył 140 żołnierzy, w tym 3 oficerów, 45 podoficerów, 92 szeregowych. Uzbrojenie stanowiło 6 lekkich karabinów maszynowych, 3 ręczne karabiny maszynowe, 55 pistoletów maszynowych, 76 kb, 12 filipinek, granaty, rakietnice. W związku pacyfikacjami wsi pow. piotrkowskiego przez komunistów kpt. Warszyc polecił oddziały Żniwiarka przemieścić na teren pow. radomszczańskiego krypt. Motor, gdzie por. Henryk Glapiński ps. Klinga miał kwatery. Dowództwo nad całością objął por. Jan Rogólka ps. Grot
11 kwietnia podczas przygotowania do akcji na Radomsko Odział Partyzancki Służby Ochrony Społeczeństwa (OPSOS) oraz oddziały Służba Ochrony Społeczeństwa (SOS) kompanii Żniwiarka w wyniku zdrady zostały zaatakowane przez siły UB pod Mierzynem. Siły UB uniknęły straciły 3 podoficerów, 8 zostało rannych, 8 wziętych do niewoli, z tego 2 rozstrzelanych, 6 siłą wcielonych do KBW zatrzymano do decyzji D-cy Borów. Oddziały Żniwiarki zdobyły 2 rkm Diegtiarowa, 4 pepesze, 8 kb, granaty, po czym wycofały się w rejon lasów Marianek. Prowadzone akcje pozoracyjne miały na celu odciążenie miasta od sił LWP i wojska sowieckiego.
13 kwietnia por. Grot w związku z prowadzoną przez UB i KBW pacyfikacją zwolnił większość żołnierzy pozostawiając ok. 60 ludzi i wyznaczył na d-cę ppor. Władysława Kuśmierczyka ps. Longinus. Ponowna koncentracja odbyła się w okolicach m. Kamienówka, gdzie stawiło się 174 ludzi ( w tym 40 z kompanii sierż. Konrada, 14 z plutonu Janusza Jasińskiego), skąd oddział przemieścił się do Kamienówki.
16 kwietnia oddział Longinusa rozbił oddziałem UB, a następnie wycofał się na widok wojska i czołgów. W nocy z 19 na 20 kwietnia 1946r. 160 żołnierzy por. Jana Rogółkę „ps. Grota zaatakowało Radomsko, gdzie uwolniono przetrzymywanych w areszcie miejskim, nie udało się uwolnić więźniów z piwnicy UB.
Po odwrocie z Radomska por. Grot i plut. Józef Kupczyński ps. Szary udali się do Piotrkowa, gdzie o godz. 22 zostali aresztowani przez UB w mieszkaniu plut. sanitariuszki Danuty Wójcickiej ps. Zeka. Ogółem aresztowano 25 żołnierzy, a do 26 kwietnia jeszcze 16, których poddano bestialskiemu śledztwu w UB w Piotrkowie Trybunalskim.

   7 maja w Radomsku odbył się pokazowy proces w sali kina Kinema przy ul. Narutowicza 17 żołnierzy KWP oskarżonych o atak na Radomsko. W ciągu jednego dnia Sąd orzekł o winie i karze, nie przesłuchano świadków. Oskarżający podprokurator Wojskowej Prokuratury KBW kpt. Tadeusz Garlicki przyjął w akcie oskarżenia zasadę odpowiedzialności zbiorowej oskarżonych. 17-stu oskarżonym zarzucono, że w czasie od 8 - 21.04.46 r. na terenie piotrkowskiego i radomszczańskiego, wśród okoliczności szczególnie
niebezpiecznych, sprowadzili niebezpieczeństwo powszechne dla zdrowia i życia ludzkiego. Na karę śmierci skazano por. Jana Rogólkę ps. Grot dowódca batalionu Żniwiarka, sierż. Ryszarda Kapczyńskiego ps. Szary, Benedykta Ratajskiego, Ryszarda Chmielewskiego, Ryszarda Nurkowskiego, Czesława Turlejskiego, Stanisława Wersalskiego, Karola Wielocha, Piotra Proszowskiego, Józefa Koniarskiego, Tadeusza Schabowskiegp, Leopolda Słomczyńskiego. Na 15 lat więzienia skazani zostali Adam Lasoń, Józef Zięba, Kazimierz Matuszczyk, Stanisław Śliwiński, Tadeusz Gala.
   9 maja 1946 r. późnym wieczorem do więzienia UB wezwany zostaje ks. Stanisław Piwowarski na ul. Kościuszki 6, gdzie przyjmuje ostatnią spowiedź od skazanych. W nocy z 12 na 13 maja wykonano wyrok na 12 żołnierzach, mordując skazanych narzędziami tępymi w piwnicy magistratu w Radomsku. Zwłoki wywieziono do Bąkowej Góry, gdzie je ukryto w poniemieckim bunkrze. W tydzień po zabójstwie mieszkańcy Bąkowej Góry, przy udziale rodzin zamordowanych urządzili im pogrzeb na miejscowym cmentarzu. We wspólnej mogile spoczęło 10 żołnierzy KWP, por. Jan Rogólka został pochowany w Woli Rożkowej, najmłodszy z zabitych Leopold Słomczyński w Radomsku. Podobny los podzieliło również Dowództwo KWP Lasy-Bory.

27 czerwca komuniści aresztowali w Częstochowie Komendanta KWP kpt. Stanisława Sojczyśkiego ps. Warszyc, którego zamordowali wyrokiem WSR 19 lutego 1947 r. wraz z aresztowanymi jego oficerami na 3 dni przed amnestią.

W wyniku licznych aresztowań dowództwa i żołnierzy batalionu Żniwiarka sierż. Henryk Trojanowski jeszcze w 1946r. wyjeżdża na Dolny Śląsk, gdzie zamieszkał w Węglińcu przy ul Kochanowskiego. Początkowo znalazł zatrudnienie na PKP w Małomicach, a następnie w Węglińcu.
   Tam w latach 1950 - 1952 ten żołnierz września, uciekinier z niewoli niemieckiej, żołnierz Armii Krajowej, żołnierz Konspiracyjnego Wojska Polskiego Warszyca zorganizował antykomunistyczny oddział, który funkcjonował na terenie Węglińca i w okolicach. Ostatecznie oddział Henryka Trojanowskiego został rozpracowany przez komunistyczną UB, a jego dowódca skazany na 12 lat więzienia. Żona wraz z dziećmi ostatecznie opuściła Węgliniec.
   Ppor. Henryk Trojanowski ps. Pająk, Czarny, Kazimierz zmarł 1 lutego 1997r. w Legnicy, gdzie został pochowany.

   Za przynależność do grupy Henryka Trojanowskiego na terenie Węglińca Wojskowy Sąd Rejonowy we Wrocławiu skazał:

Czyżewski Władysław s. Andrzeja, ur. 14 lipca 1923r. w Białymstoku.
Zarzut: przynależność do organizacji pod dowództwem Henryka Trojanowskiego w Węglińcu. Funkcjonariusze/prokuratorzy : Bednarczyk Alfred (UB), Idzikowski Ryszard, Kulik Roman (UB), Majwat
Józef, Maszyński Marian (UB), Staniewski Franciszek, Tomczak Roman, Ziobrowski Stanisław, Żurawski Marian.
Sąd w składzie : przewodniczàcy – Romanek Stanisław; sędzia – Goryń Mordko; ławnik – Madej Edward.
Prokurator : Burda Zdzisław.
Protokolant : brak danych.
Data i wysokość wyroku : 23 XI 1953 r. – brak danych.
Sygnatura akt : Sr. 416/53 (AIPN Wr 21/5656)

Błasiak Wacław s. Weroniki, ur. 17 maja 1925r. w Nieszawie, pow. Jędrzejów.

Zarzut : przynależność do organizacji pod dowództwem Henryka Trojanowskiego w Węglińcu.
Funkcjonariusze/prokuratorzy : Bednarczyk Alfred (UB), Idzikowski Ryszard, Kulik Roman (UB),
Majwat Józef, Maszyński Marian (UB), Staniewski Franciszek, Tomczak Roman, Ziobrowski Stanisław,
Żrawski Marian.
Sąd w składzie : przewodniczàcy – Romanek Stanisła; sędzia – Goryń Mordko; ławnik – Madej Edward.
Prokurator : Burda Zdzisław.
Protokolant : brak danych.
Data i wysokość wyroku : brak danych.
Sygnatura akt : Sr. 416/53 (AIPN Wr 21/5656)

Działak Wacław s. Władysława, ur. 5 stycznia 1923r. w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Zarzut : przynależność do organizacji (bez nazwy) Henryka Trojanowskiego w Węglińcu.
Funkcjonariusze/prokuratorzy : Idzikowski Ryszard (WUBP).
Sąd w składzie : przewodniczàcy – Sadowski Stanisław; ławnicy – Ołyński Norbert, Goryń Mordko.
Prokurator : Skiba Jerzy.
Protokolant : Cieślak Jacek.

Frejek Franciszek s. Zofii, ur. 16 lipca 1924r. w Wieliczce.
Zarzut: przynależność do organizacji pod dowództwem Henryka Trojanowskiego w Węglińcu.
Funkcjonariusze/prokuratorzy: Bednarczyk Alfred (WUBP), Firlet Mieczysław (PUBP Lubań Śląski), Jackiewicz Czesław (WUBP), Skiba Jerzy (WPR), Tomczak Roman (WUBP).
Sąd w składzie: I rozprawa: przewodniczàcy – Ostapowicz Włodzimierz; sędzia – Romanek Stanisław, Klimczyk Jerzy.
Prokurator : Skiba Jerzy.
Protokolant : Machla Tadeusz. II rozprawa: przewodniczàcy – Ołyński Norbert; ławnicy – Radomiński Henryk, Nowaliński Mieczysław.
Prokurator : Skiba Jerzy.
Protokolant : Machla Tadeusz.
Data i wysokość wyroku : 19 X 1953 r. – 3 lata pozbawienia wolności; 22 III 1954 r. – 5 lat pozbawienia wolności.
Sygnatura akt : Sr. 344/54 (AIPN Wr 21/ brak akt)

Gajewska Irena c. Tadeusza, ur. 1 marca 1931r. w Łucku.
Zarzut: przygotowywanie ulotek, przynależność do konspiracyjnej organizacji (bez nazwy) Henryka Trojanowskiego w Lubsku, pow. Krosno Odrzańskie.
Funkcjonariusze/prokuratorzy: Idzikowski Ryszard, Jackiewicz Czesław, Kulik Roman, Pajkert Stefan, Pietrzyk Zygmunt (PUBP Lubań Śląski), Zawadzki Kazimierz.
Sąd w składzie: przewodniczàcy – Gębara Adolf; ławnicy – Domiński Albin, Słupkowski Józef.
Prokurator : Skiba Jerzy.
Protokolant : Szydlarski Jędrzej.
Data i wysokość wyroku : 16 X 1953 r. – 8 lat pozbawienia wolności.
Sygnatura akt: Sr. 392/53 (AIPN Wr 21/5641).

Langowski Tadeusz s. Wincentego, ur. 4 maja 1920r. w Łopiennie, pow. Węgrowiec.
Zarzut: przynależność do konspiracyjnej organizacji założonej w Węglińcu przez Henryka Trojanowskiego.
Funkcjonariusze/prokuratorzy: brak danych.
Sąd w składzie: przewodniczący – Ostapowicz Włodzimierz; sędzia – Goryń Mordko, Sadowski Stanisław.
Prokurator: Skiba Jerzy.
Protokolant: Cieślak Jacek.
Data i wysokość wyroku: 29 X 1953 r. – uniewinniony.
Sygnatura akt: Sr. 388/53 (IPN Wr 21/5640).

Oreszczuk Edward s. Jana, ur. 2 luty 1912r. w m. Binduga, pow. Siedlce.
Zarzut: przynależność do konspiracyjnej organizacji (bez nazwy) Henryka Trojanowskiego w Węglińcu.
Funkcjonariusze/prokuratorzy : Bednarczyk Alfred, Idzikowski Ryszard, Merta Jerzy (PUBP Lubań Śląski), Skiba Jerzy (WPR), Ziobrowski Stanisław.
Sąd w składzie : przewodniczàcy – Ostapowicz Włodzimierz; ławnicy – Marszał (?) Józef, Szklarek Remigiusz.
Prokurator : Skiba Jerzy.
Protokolant : Sukiennik Ryszard.
Data i wysokość wyroku : 16 X 1953 r. – 2 lata pozbawienia wolności.
Sygnatura akt : Sr. 384/53 (IPN Wr 21/5639)

Płuciennik (Płóciennik) Władysław s. Maksymiliana, ur. 15 maja 1928r. w Kole.
Zarzut: przynależność do organizacji pod dowództwem Henryka Trojanowskiego w Węglińcu.
Funkcjonariusze/prokuratorzy : Bednarczyk Alfred (UB), Idzikowski Ryszard, Kulik Roman (UB),
Majwat Józef, Maszyński Marian (UB), Staniewski Franciszek, Tomczak Roman, Ziobrowski Stanisław,
Żurawski Marian.
Sąd w składzie przewodniczący – Romanek Stanisław; sędzia – Goryń Mordko; ławnik – Madej Edward.
Prokurator : Burda Zdzisław.
Protokolant : brak danych.
Data i wysokość wyroku : brak daty – 3 lata pozbawienia wolności.
Sygnatura akt : Sr. 416/53 (IPN Wr 21/5656)

Skóra Tadeusz s. Feliksa, ur. 12 stycznia 1922r. w Pile, pow. Jędrzejów.
Zarzut: przynależność do organizacji Henryka Trojanowskiego w pow. Zgorzelec.
Funkcjonariusze/prokuratorz: Antczak Czesław (WUBP), Michalik Aleksander (PUBP Żagań), Skiba Jerzy (WPR), Tomczak Roman (WUBP), Zakrzewski Józef (WUBP Zielona Góra), ̊urawski Marian (WUBP).
Skazany przez sąd w składzie: przewodniczàcy – Ostapowicz Włodzimierz; ławnicy – Gębara Adolf, Jasiński Kazimierz (JW 1771).
Prokurator: Dudziński Stanisław.
Protokolant: Kołodziejczyk Halina.
Data i wysokość wyroku : 26 X 1953 r. – 9 miesięcy pozbawienia wolności.
Sygnatura akt : Sr. 441/53 (IPN Wr 21/5672)

Wołkow Genowefa c. Antoniego, ur. 4 września 1932r. w Malicach, pow. Hrubieszów.
Zarzut: przygotowywanie ulotek, przynależność do organizacji (bez nazwy) Henryka Trojanowskiego w Lubsku, pow. Krosno Odrzańskie.
Funkcjonariusze/prokuratorzy: Idzikowski Ryszard, Jackiewicz Czesław, Kulik Roman, Pajkert Stefan, Pietrzyk Zygmunt (PUBP Lubań Śląski), Zawadzki Kazimierz
Sąd w składzie: przewodniczàcy – Gębara Adolf; ławnicy – Domiński Albin, Słupkowski Józef
Protokolant : Szydlarski Jędrzej
Prokurator : Skiba Jerzy
Data i wysokość wyroku : 16 X 1953 r. – 4 lata pozbawienia wolności.
Sygnatura akt : Sr. 392/53 (IPN Wr 21/5641)

Wysocki Antoni s. Piotra, ur. 17 stycznia 1924r. w Panowicach, pow. Sambor.
Zarzut: przynależność do organizacji pod dowództwem Henryka Trojanowskiego, działającej w Węglińcu.
Funkcjonariusze/prokuratorzy: Bednarczyk Alfred (UB), Idzikowski Ryszard, Kulik Roman (UB), Majwat Józef, Maszyński Marian (UB), Staniewski Franciszek, Tomczak Roman, Ziobrowski Stanisław, Żurawski Marian
Sąd w składzie : przewodniczàcy – Romanek Stanisław; sędzia – Goryń Mordko; ławnik – Madej
Prokurator: Burda Zdzisław.
Protokolant: brak danych.
Data i wysokość wyroku: 3 lata pozbawienia wolności.
Sygnatura akt: Sr. 416/53 (IPN Wr 21/5656).