sobota, 12 marca 2016

Żołnierz Wyklęty lwowskiej AK por. Romuald Baczyński Prezes Zrzeszenia WiN ziemi lubańskiej

  Romuald Baczyński urodził się 12 września 1893 r. w Osowcu k. Buczacza w woj. tarnopolskim II RP, jako syn Ludwika, miejskiego pisarz i Marii z d. Karpińska. Szkołę powszechną ukończył w Podhajcach, a maturę zdał w Tarnopolu. następnie podjął studia prawnicze, które przerwał z powodu wybuchu I wojny światowej.
  Podczas I wojny światowej zaangażował się w walkę w Polskiej Organizacji Wojskowej. Działał jako łącznik POW na trasie Kraków – Kielce, następnie walczył w 1 pułku piechoty 1 Brygady Legionów
Polskich pod komendą późniejszego marszałka Polski płk Edwarda Rydza ps. Śmigły. Jako żołnierz 1 pułku piechoty 1 Brygady Legionów Polskich przeszedł cały szlak bojowy i był uczestnikiem legendarnych już bitew żołnierza polskiego, które potwierdziły jego bohaterstwo i wolę życia w wolnym kraju:
- pod Laskami,
- pod Krzywopłotami zwanych Krzywopłockimi legionowymi Termopilami,
- pod Łowiczówkiem,
- pod Konarami,
- pod Kostiuchnówką.
   W latach 1918 - 21 brał udział w wojnie z bolszewikami, a jako jeden z wielu weteranów walk o niepodległość otrzymał działkę osadnika wojskowego k. Pińska. Na Polesiu pracował w poleskim Urzędzie Wojewódzkim, a następnie jako nauczyciel w pow. Krzemieńcu i Kosowie Poleskim.
  10 marca 1937r. został odznaczony Medalem Niepodległości za udział w walce o niepodległość Polski przed wybuchem 1 wojny światowej. W marcu 1939r. zmobilizowany do wojska służbę pełnił w Brześciu oraz w Baranowiczach. Po wybuchy II wojny światowej we wrześniu 1939r. został wzięty do niewoli przez wojska sowieckie koło Halicza. Po ucieczce z niewoli przedostał się do Lwowa, gdzie czasie okupacji sowieckiej rozpoczął pracę w spółdzielni uniwersyteckiej.
  W czasie okupacji niemieckiej służył jako żołnierz Okręgu Lwów AK, kiedy Komendantem Obszaru Lwów AK był płk/gen. Władysław Filipkowski ps. Cis (zmarł 17 kwietnia 1950r. w Pieńsku), a ostatnim Komendantem  Okręgu Lwów AK był mjr/ppłk Anatol Sawicki ps. Młot (Prezes Zrzeszenia WiN w Lubaniu Śląskim) oraz uczestniczył w Akcji Burza na Podolu. Od września 1944r. do lipca 1945r. walczył w oddziałach Zgrupowania Lwowskich Oddziałów Leśnych Warta AK kwaterujących na Rzeszowszczyźnie.
     Zagrożony aresztowaniem przez NKWD i UB wyjechał jak wielu żołnierzy lwowskiego, wileńskich oraz pozostałych kresowych okręgów AK na Dolny Śląsk, gdzie osiedlił się ostatecznie w Lubaniu Śląskim. Prowadził gospodarstwo w Kuźnicach (obecnie Biedrzychowice) k. Olszyny, jednocześnie działając w Zrzeszeniu WiN w Lubaniu prowadził m.in. legalizację żołnierzy Zgrupowania Leśnych Oddziałów Lwowskich Warta AK, którzy przybywali na ziemię lubańską. Żołnierzom tym zapewniał mieszkania, pracę, dokumenty, środki finansowe na zagospodarowanie i przeżycie.
     Począwszy od 1945r na terenie wokół Lubania Śląskiego na Dolny Śląsku osiedliło się najwięcej nieujawnionych żołnierzy Zgrupowania Leśnych Oddziałów Lwowskich Warta AK, w tym zołnierzy kompanii mjr. Dragana Sotirovica ps. Draża.
   Żołnierze lwowskich oddziałów AK, w tym Zgrupowania Warta byli zatrudniani w majątkach państwowych na stanowiskach administratorów, księgowych, brygadzistów, dozorców. Romuald Baczyński współorganizował wraz z kpt. Drażą ewakuację byłych podkomendnych z jego kompani, pociągiem do Czechy na Zachód do alianckiej strefy okupacyjnej.
    W okresie od listopada 1945r. do kwietnia 1946r. był Kierownikiem/ Prezesem Powiatowym Zrzeszenia WiN w Lubaniu – Rejonu I Południowego Okręgu Jelenia Góra Zachód pod dowództwem ppłk. Bolesława Tomaszewskiego. Realizował zadania, do których należało m.in:
- organizowanie siatki kolportującej podziemne pismo Wolność,
- opracowywał miesięczne raporty informacyjne,
- rozpracowywał lokalne struktury sowieckich agentur komunistycznych służb UB, MO, PPR, oddziały sowieckie. Współpracował m. in. z Włodzimierzem Białoszewiczem, łączniczką i maszynistką Krystyną Krochmalską, archiwistką Stanisławą Kołaczkowską, Tadeuszem Leją Zygmuntem Chełmińskim oraz Tadeuszem Mieszczukiem, który był jego zastepcą. Tadeusz Mieszczuk dał się poznać jako skutecznie prowadzący legalizację przybywających z Rzeszowszczyzny żołnierzy Zgrupowania Warta na teren lubański.
  Na teren powiatu lubańskiego przybyli żołnierze z oddziałów por. Dragana Sotirovica ps. Draża w liczbie ok. 50, por. Józefa Bissa ps. Wacława (zm. 30 września 1977 w Opolu, działał także w grupie Edwarda Cieśli) w liczbie ok. 40, por Stanisława Popławskiego ps. Flis i Andrzeja w liczbie kilkunastu żołnierzy, którzy następnie przenikali do instytucji państwowych, samorządowych, spółdzielni i przemysłu.
  W kwietniu 1946r. został aresztowany na za tzw. nadużycia na podstawie decyzji Komisji do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem wskutek donosu złożonego przez członków PPR i skazany na 1 rok więzienia, skąd został zwolniony po 8 miesiącach.
  20 września 1949 r. został aresztowany kolejny raz, tym razem w związku z likwidacją przez komunistyczny aparat UB poakowskiego oddziału por. Mieczysława Bielca ps. Błysk Aresztowania dokonał delegowany z Wrocławia chor. Kazimierz Cichy, rewizję przeprowadził ref. Edmund Nowak, a sankcję wystawił mjr Jan Orliński. Podczas procesu więziony był we Wrocławiu na ul. Kleczkowskiej.
  Z 9 na 10 października 1949 r. funkcjonariusze UB znaleźli w Lubaniu przy ul. Sikorskiego 16, cześć dokumentów lubańskiego archiwum WiN za lata 1945 - 46.
  11 maja 1950 r. został skazany wyrokiem WSR we Wrocławiu w składzie przewodniczący chor. Franciszek Kapczuk, asesor chor. Jerzy Klimczyk, aplikant ppor. Władysław Partyniewicz na 13 lat więzienia. Z powodu  choroby został zwolniony z więzienia, zmarł  25 kwietnia 1957 r., pochowany został na cmentarzu komunalnym w Lubaniu na Dolnym Śląsku.
  Za każdym razem w publikacjach IPN podawane jest, że Romuald Baczyński zmarł w 1964r.

artykuły powiązane:
Żołnierze Wyklęci, których połączyła ziemia zgorzelecka
Zgrupowanie Lwowskich Oddziałów Leśnych Warta AK 09.1944 - 09.1945
Kadry Lwowskich Oddziałów Leśnych Warta AK w jeleniogórskim wrzesień 1945
Żołnierze AK - WiN, kresowi obrońcy z Hanaczowa na Placówce 02 "Las" w Rudzicy pow. lubańskiego na Dolnym Śląsku.
mjr Dragan Sotirovič ps Draża d-ca oddziału lwowskiej AK, zgrupowania Warta - burmistrzem Leśnej