piątek, 8 sierpnia 2014

Zgrupowanie Lwowskich Oddziałów Leśnych Warta AK 09.1944 - 09.1945

  31 lipca 1944r. Sowieci rozpoczęli aresztowania żołnierzy AK we Lwowie, których uwięzili m.in. w obozach w Charkowie, Riazaniu, Diagilewie. Z 130 osobowej grupy aresztowanych we Lwowie uciekł ppłk. H. Pohorski i kpt. Dragan Sotirović ps. Draża zastępcy dowódcy oddziałow 14 Pułku Ułanów AK. Aresztowania żołnierzy AK - NIE na całym terenie Obszaru III Południowo-Wschodniego trwały do końca 1948r.
  Po aresztowaniu w lutym 1945r. ppłk Feliksa Janson ps. Rajgras Komendanta Obszaru Lwów AK, ppłk Jan Władyka przejął stanowisko. Komendę Okręgu Lwów objął ppłk Franciszek Rekucki ps.Bąk, a szefem sztabu został mjr/ppłk Bolesław Tomaszewski ps. Warta.
  Dwaj ostatni poszukiwani przez Sowietów po uzgodnieniu z Komendantem Obszaru AK wyjechali pod koniec sierpnia 1944r. na Rzeszowszczyznę, gdzie przenieśli ośrodek dowodzenia oddziałami leśnymi Okręgu Lwów.
  Formalnie utrzymali dotychczasowe stanowiska, ale na ich miejsce wyznaczono p.o. Komendanta Okręgu Lwów mjr. Anatola Sawickiego ps. Młota, dotychczasowego Komendanta Inspektoratu. Na początku września 1944r. przybyli ze Lwowa do Jarosławia ppłk Rekucki ps. Topór oraz mjr Bolesław Tomaszewski ps. Warta, którzy zorganizowali Zgrupowanie Lwowskich Oddziałów Leśnych Warta AK. Powstałe zgrupowanie kwaterowało w polskich wsiach na obszarze czworoboku między Leżajskiem, Rzeszowem, Brzozowe, a rzeką San. 
  Zgrupowanie składało się z 4 batalionów, które ostatecznie osiągnęło stan ok. 1600 żołnierzy. Dowódcą Zgrupowania został ppłk Franciszek Rekucki ps. Topór, zastępcą ppłk Bolesław Tomaszewski ps. Warta. Oficerami sztabu byli:
- kpt./mjr Edward Baszniak ps. Robert
- ppor. Władysław Śledziński ps.Nemo
- por. Bolesław Daniłłowicz ps. Jur
- kpt./mjr Witold Szredzki ps. Sum.
  Zgrupowanie było przygotowane do ewentualnego pójścia na odsiecz Lwowa jak w 1919, gdyby miasto ostatecznie zostało przyznane Polsce. W czasie postoju ochraniano polskie wsie przed atakami sotni UPA, staczając utarczki z oddziałami sowieckimi.
  27 listopada 1944r. pluton do zadań specjalnych kompani D1 pod dowództwem Rudolfa Semkowicza i Antoniego Wojtowicza dokonali wykonali wyrok na sowieckim komendancie wojennym w Markowej będącym szefem placówki NKGB. Podczas akcji ciężko ranny został Wojtowicz.
   13 grudnia 1944 r. żołnierze kompanii D14 pod dowództwem wachm. Feliksa Maziarskiego ps. Szofera przeprowadzili akcję odbicia z więzienia w Brzozowie osadzonych miejscowych żołnierzy NIE oraz Komendanta Obwodu mjr. Andrzeja Wanica.
  1 lipca 1945r. zapadła decyzja o rozwiązaniu zgrupowania Warta jednocześnie podpisane zostały rozkazy, wnioski awansowe i odznaczeniowe. Rozwiązywanie zgrupowania trwało do połowy sierpnia 1945r. Pod koniec sierpnia 1945r w jednym z domów w Gniewczynie Łańcuckim ppłk Tomaszewski zakopał pod podłogą archiwum Warty, które zostało odnaleziono w marcu 1997r.
   Dowódcami batalionów i kompani Zgrupowania Lwowskich Oddziałów Leśnych Warta AK w okresie wrzesień 1944 - wrzesień 1945 byli znani dowódcy Armii Krajowej, a następnie Żołnierze Zrzeszenia WiN:

Batalion A – pod dowództwem por/kpt. Ludwik Kurtycz ps. Mazurkiewicz wcześniej komendanta obwodu AK Mościska kwaterował na terenie powiatu przemyskiego.
- kompanii A-1 - ppor. Jan Jędrachowicz ps. Promień
- kompanii A-2 - por. Marian Niżankowski ps. Junosz
- kompanii A-3 - ppor. ps. Chytry (NN)

Batalion B - pod dowództwem ppor. Tadeusz Żelechowski ps. Ring, kpt Julian Bistroń ps. Godziemba (komendanta Obwodu Lubaczów), kpt. Edward Baszniak ps. Robert kwaterował w pow.lubaczowskim, gdzie obsadził posterunki milicj. Obok oficjalnego wyznaczonego przez komendanta MO, w Lubaczowie funkcję zakonspirowanego dowódcy pełnili kolejno: kpt. Julian Bistroń (Bystroń) ps. Godziemba, ppor. Tadeusz Żelechowski „Ring" i kpt. Edward Baszniak ps. Orlicz.
- kompanii B-1 - sierż. Michał Franus Siciński
- kompanii B-2 - podoficera Tadeusz Tabaczak Chodzick
- kompanii B-3 - plut. Franciszek Franus Oszczepski
- kompanii B-4 - sierż. Tadeusz Czubryt Zagończyk

Batalion C - pod dowództwem kpt. Witold Szredzki ps. Sulim, por./kpt. Jan Lewicki ps. Zawisza kwaterował na terenie pow. łańcuckiego, przeworskiego i brzozowskiego.
- kompania C-1 - ppor./por. Józef Dobrowolski ps. Żuk
- kompania C-2 - por./kpt. Tomasz Matyszewski ps. Ćwikła
- kompania C-3 - por./kpt. Włodzimierz Białk ps. Zych
   Kpt. Tomasz Matyszewski ps. Andrzej, Ćwikła oficer WP, żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej, Komendant Dzielnicy Śródmieście Lwów NOW, zastępca Komendanta Dzielnicy Śródmieście Lwów AK, dowódca 8 kompanii 26 pp AK pod Gródkiem Jagiellońskim. 15 lipca kompani została rozbita przez Niemców, w pierwszych dniach sierpnia jej ocalała cześć dołączyła do zgrupowania kpt. Witolda Szredzkiego pod Mościskami. Dalej wspólnie po przekroczeniu Sanu 16 sierpnia skierowali się ku powstańczej Warszawie. Pod Sarzyną w Grodzisku Dolnym Zgrupowanie liczące 500 żołnierzy umknęło sowieckiej obławie, po czym został skierowany na Rzeszowszczyznę, gdzie weszło w skład Zgrupowania Lwowskich Oddziałów Leśnych Warta tworząc kompanię C2. Po rozwiązaniu 1 lipca 1945r. Zgrupowania Warta w związku z zagrożeniami ze strony UB i NKWD kpt/ Matyszewski zaopatrzył 40 żołnierzy w końcu sierpnia 1945r.w dokumenty repatriacyjne i jako niemym Greków zapewnił transport kolejowy z Gliwic przez Wrocław, Pragę do Pilzna w Czechosłowacji, skąd dotarli do Norymbergi. W Bawarii żołnierze kompanii wstąpili do polskiej kompanii wartowniczej, której kpt. Matyszewski objął dowództwo. Jeden z plutonów polskiej kompani wartowniczej ochraniał Trybunał Międzynarodowy. W październiku 1945 kompanię przerzucono pod Monachium, a po roku rozwiązano.

Batalion D - pod dowództwem rtm. Włodzimierz Białoszewicza ps. Dan kwaterował na terenie pow.
rzeszowskiego i brzozowskiego.
- kompania D-1 - por./kpt. Kazimierz Justkowski ps. Burzan, wachm/ppor. Rudolf Semkowicz
D-cy drużyn I plutonu:
- kpr./plut Jan Piwowar ps. Janusz
- kpr. Jan Jankowski ps. Witek
- kpr. pchor. Tadeusz Czułowski ps. Blajer

D-cy drużyn II plutonu:
- kpr. Stanisław Rudawski ps. Staszek, Lutek
- kpr. Mikołaj Nawarowski ps. Gienia
- kpt. Marek Bosek ps. Tygrys, Ryś

D-cy drużyn III plutonu:
- kpr. Wojciech Łamasz ps. Wojtek
- kpr. Kazimierz Stefanicki ps. Grabek
- plut. Jan Piotr Kochan ps. Sokół


- kompania D-2 - por./kpt. Henryk Koziński ps. Florian, plut./ppor. Mieczysław Semkowicz
D-cy plutonów:
- por. rez. Albin Jakubowski ps. Kulesza
- wachm. Seweryn Jakubowski ps. Junak
- Bolesław Sienkiewicz ps. Jowisz

- kompania D-3 - plut. Mieczysław Semkowicz ps. Kruk
- kompania D-14 - kpt. Dragan Sotirovič ps. Draża
- kompania D-26 - por. Józef Biss ps. Wacław (więziony w komunistycznym PRL 1945 - 1955, zm. w Opolu)

 
http://www.lwow.com.pl
ipn.gov.pl/akcja_burza
muzeum-ak.pl/2014-03-18-biuletyn.pdf
wikipedia.org/wiki/Zgrupowanie_Warta

lwow.com.pl

rodaknet.com

www2.oss.wroc.pl

wikipedia.org/wiki/14_Pulk_Ulanow_Jazlowieckich
ipn.gov.pl/akcja_burza/wzgrupowaniuwarta

stankiewicze.com

ksi.kresy.info.pl/numer15.pdf

http://cyfroteka.pl/