23 sierpnia 1944r. największa bitwa Akcji Burza na Podkarpaciu na Kałużówce

środa, 20 sierpnia 2014

23 sierpnia 1944r. największa bitwa Akcji Burza na Podkarpaciu na Kałużówce

" ... i dlatego, wbrew rozumowi i wszelkiej logice, w takich chwilach znów odżywa nadzieja,
że może… nie kończę zdania, żeby nie zapeszyć ... "

źródło, autor: Lonio17
     Po opanowaniu przez Sowietów 23 sierpnia 1944r. Dębicy i przesunięciu się frontu na linię lasu w wioskach Latoszyn, Gumniska i Braciejowice oddziały 5 Pułk Strzelców Konnych AK pod dowództwem mjr. Adama Lazarowicza ps. Klamra (aresztowany w grudniu 1947 przez UB komunistycznej PPR/PZPR,więziony, torturowany, zamordowany na Mokotowie strzałem katyńskim 1 marca 1951. w procesie IV Zarządy WiN) znalazł się pomiędzy linią piechoty niemieckiej, a stanowiskami
artylerii.Oddziały Zgrupowania AK Pilzno-Gołęczyna umocniły się na polanie Kałużówka, na zachód od Braciejowa, 15 km od Jaworza Dolnego w pow. Dębica na wzgórzu 426 m otoczonym lasem.
     W tym czasie Niemcy wstrzymali odwrót przed naporem Armii Sowieckiej i rozpoczęli organizację obrony w rejonie obejmującym także miejsce stacjonowania 5 Pułku Strzelców Konnych AK. W rejon obrony zaczęły napływać dodatkowe oddziały niemieckie.
     Rankiem 23 sierpnia nastąpiło natarcie wojsk niemieckich na obóz zgrupowania AK. Przez cały dzień 23 sierpnia Niemcy prowadzili ostrzał artyleryjski stanowisk AK na Kałużówce.
     Następnego dnia nastawiło główne uderzenia oddziałów piechoty na wzgórze, żołnierze AK cofali się metodycznie w głąb lasu, kilkakrotnie przechodząc do kontrnatarcia. Po śmiertelnym postrzale niemieckiego dowódcy, Niemcy wycofali się z rejonu Kałużówki, po czym opuścili ją żołnierze oddziałów AK. Najcięższe walki toczyły oddziały II rejonu na wzgórzu 513, ok. 1,5 km od Gumnisk, gdzie przebywał mjr Lazarowicz ps. Klamra ze sztabem.
    Walki trwały łącznie do 26 sierpnia, kiedy to mjr Lazarowicz wyprowadził podległe mu oddziały z okrążenia w kierunku wschodnim zalegając w lesie w pobliżu Przysiółka Południk, a nastepnie rozwiązał je 29 sierpnia 1944r.. Mjr Lazarowicz z oddziałem 60 żołnierzy pozostał w lasach Braciejowskich do 12 września 1944r., następnie na Jaworze rozwiązał swój oddział. Na polanie Kałużówka podczas walk polegli:
- strz. Stanisław Bąk ps. Mściwy,
- kpr. Józef Głowacki,
- strz. Andrzej Grych ps. Jastrząb,
- strz. Józef Jaje ps. Wierzbina,
- pchor. Czesław Mielczanek ps. Portos,
- strz. Stanisław Garbacz ps. Krakus,
- strz. N.N ps. Sokół,
- kpr. Józef Nykiel ps. Łuska,
- kpr. Andrzej Pasierb ps. Jabłko,
- kpr. Roman Pietrucha ps. Mostek,
- pchor. Kazimierz Wójcik.
     Ciężko ranni w bitwie zostali:
- Tadeusz Ciszek,
- Jan Jagiełło,
- Tadeusz Kemmer,
- Bronisław Zima,
- Leszek Gumiński,
- Ryszard Gorzkowski.