Armia Krajowa Zgorzelec (AK - NSZ - ROAK - AKO - NZW - WiN) - Wirtualne Muzeum Historii Wy(za)klętej

Za dywizję wołyńską .. szubienica w Lublinie, ojczyste Majdanki. Za ... bój pod Nowogródkiem długi urlop w więzieniu. Za bój o .. Rossę, Ostrą Bramę, Wilno – sucha gałąź lub zsyłka .. Za dnie i noce śmierci, za lata udręki .. raz w oczy a drugi w szczęki. Za wsie spalone, bitwy, gdzie chłopska szła czeladź – list gończy .. dopaść i rozstrzelać!... Za wyroki na katów, za celny strzał .. Jeden wyrok, do tiurmy ..Za Warszawę, .. powstańcze zachcianki - specjalny oddział śledczy ...

niedziela, 3 sierpnia 2014

Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska - największe partyzanckie zgrupowanie AK na Mazowszu 1940 - 1944

źródło: przedruk http://www.ibprs.pl/ak_obroza_kampinos/43.html

     Zgrupowanie Kampinos AK było to największe zgrupowanie partyzanckie Armii Krajowej na Mazowszu podczas okupacji niemieckiej, które:
- stoczyło jedną z największych partyzanckich bitew podczas II wojny światowej,
- jako jedyne skutecznie wysłało 1150 dobrze uzbrojonych partyzantów na pomoc Powstańcom do Warszawy, którzy w dniach 20 i 21 sierpnia 1944r. walczyli w okolicach Dworca Gdańskiego,
- stoczyło kilkadziesiąt zwycięskich bitew z okupantem niemieckim.
   Po klęsce kampanii wrześniowej 1939r. mieszkańcy okolicznych wsi i miasteczek byli świadkami walk polskich żołnierzy z Niemcami, wojsk przedzierających się na pomoc Warszawie rozbitych pod Bzurą, szarży kilkuset Ułanów Jazłowieckich pod Wólką Węglową, zwycięskiej bitwy Grupy Operacyjnej Kawalerii pod dowództwem gen. Romana Abrahama z niemieckim batalionem zmotoryzowanym w Górkach, pod Pociechą, Sierakowem.
   Konspiracja w Kampinosie rozpoczęła od poszukiwania w miejscach walk broni, zbierania materiałów wybuchowych, w tym z magazynów pod Palmirami.
   W czasie takiej akcji poległ pierwszy żołnierz konspiracji Józef Niegodzisz ps. Józef II. Pierwsze komórki konspiracyjne zawiązano w miejscowościach Laski, Mościska, Radiowo, Truskaw, Izabelin, Wólka Węglowa, Młociny, Łomianki, Dąbrowa, Buraków, które inicjowali mieszkańcy, przyszli dowódcy oddziałów m. in.:
- kpt. Stanisław Skrzyniarz ps. Dębicz,
- ppor. Zygmunt Sokołowski ps. Zetes,
- plut. Marian Grobelny ps. Macher,
- plut. Stanisław Beer ps. Pierwotny,
- kpr. pchor. Franciszek Sznajder ps. Dąb II,
- kpr. Stanisław Baran ps. Wacław.
- kpr. Leszek Borowski ps. Leszek,
- kpr. Marian Kajszczak ps. Kuleczka,
- kpr. pchor. .Bernard Freisleben ps. Bernard,
- plut. Stanisław Niegodzisz.

źródło: wikipedia/Uprising_by_Gąszewski - Field_Mass_in_Kampinos
Oficerowie Zgrupowania Kampinos podczas mszy polowej w Wierszach. Od lewej 1) mjr Alfons Kotowski ps. Okoń, 2) por. Bogdan Jaworski ps. Wyrwa, 3) por. Adolf Pilch ps. Dolina, 4) ppor. Lech Żabierek ps. Wulkan, 5) por. Witold Lenczewski ps. Strzała, 6) ppor. Zygmunt Sokołowski ps. Zetes, 7) rtm. Zygmunt Koc ps. Dąbrowa, 8) por. Tadeusz Gaworski ps. Lawa, 9) sierż. Walery Żuchowicz ps. Opończa, 10) sierż. Stefan Andrzejewski ps. Wyżeł, 11) plut. Stanisław Pilarski ps. Zew, 12) Stefan Iwanowski ps. Domek, 13) por. Aleksander Wolski ps. Jastrząb.

We wrześniu 1941r. dowództwo oddziałów VIII Rejonu Łęgi Młociny VII Obwodu Obroża Okręgu Warszawskiego AK obejmuje kpt. Józef Krzyczkowski ps. Szymon. Stan oddziałów dywersji wynosił 320, Wojskowej Służby Ochrony Powstania – 40, Wojskowej Służby Kobiet - 12.
W związku z niemożliwością pozyskania przeszkolonych żołnierzy i kadry postanowiono wciągać do konspiracji młodzież. Akcje w tym okresie miały charakter dywersyjny, likwidowano donosicieli, chłostano folksdojczów, a wszelkie akcje zbrojne stwarzały zagrożenie z powodu dużych odległości i narażały partyzantów podczas powrotów na przypadkowy kontakt z Niemcami.

   Rozwijająca się działalność konspiracyjna wywoła reakcję Niemców. Funkcję kapelanów oddziałów AK skupionych w Kampinosie pełnili ks. Jerzy Baszkiewicz ps. Radwan II, ks. Wacław Karłowicz ps. Andrzej Bobola oraz ks. Hilary Praczyński ps. Gwardian przybyły ze Zgrupowaniem Nalibocko - Stołpeckim.
   Od czerwca 1942r. do końca okupacji niemieckiej kapelanem szpitala w Laskach na terenie Kampinosu był przyszły Prymas Polski ks.Stefan Wyszyński ps. Radwan III, który przebywał u ks. Korniłowicza, a w czasie Powstania Warszawskiego pracował w szpitalu polowym. Ks. Stefan Wyszyński (zm. 28 maja 1981r.) jako „siostra Cecylia” w ramach podziemnego uniwersytetu prowadził wykłady i tajne nauczanie dla młodzieży m.in. z kręgu Sodalicji Mariańskiej. Rząd RP w Londynie za działalność podczas II wojny światowej przyznał ks. Stefanowi Wyszyńskiemu Order Virtuti Militari, a dowództwo AK Krzyż Walecznych.
     Pierwsze aresztowania rozpoczęły się 11 listopada 1943r., kiedy zdradził Antoni Zych zaprowadzając Niemców do domu dowódcy plutonu Sznajdera ps Dęba II, gdzie był skład broni. Niemcy matkę Sznajdera oraz gospodynię Zofię Raciborską ciężko pobili, a następnie spalili żywcem. Siostrę dowódcy Helenę Sznajder ps. Pokrzywa, łączniczka VIII rejonu, która wracała do domu została aresztowana i zabrana do więzienia w Zaborowie, gdzie Niemcy złamali jej kręgosłup. Żywcem w tym czasie spalili Niemcy w domach również Michała Rurka z żoną i dwojgiem dzieci, Franciszka Gromadka z wnuczkiem Henrykiem, wielu rozstrzelano lub zakatowano w Zaborowie.

   Wpadł główny magazyn broni w Opaleniu, gdzie zginął kpr Jerzy Zawadzki ps. Zapora, a chor. Stanisław Siwek ps. Zadziora, kpr. Wacław Miecznikowski ps. Pustelnik i kpr. podch. Kazimierz Banek ps. Wit zostali zabrani do Zaborowa, gdzie po brutalnych przesłuchaniach zostali powieszeni.
     Działalność Niemców poczyniła duże straty na przełomie 1943/44r. w VIII Rejonu VII Obwodu Obroża Okręgu Warszawskiego AK. Rejon jednak nie został rozbiły, dowódcy oraz żołnierze ponownie nawiązali kontakty rozpoczęli odtwarzanie oddziałów.
   Z Rejonu Rembertowa przydzielono do VIII Rejonu dwa plutony młodych chłopców z Dąbrowy Leśnej i Łomianek pod dowództwem podchor. Janusza Warmińskiego ps. Murzyna i Wojciecha Pecyńskiego ps. Polana. Do końca lipca 1944r. dwa bataliony VIII Rejonu osiągnęły pełne stany pięciu kompanii pierwszej linii, dwóch plutonów Wojskowej Służby Ochrony Powstania oraz Wojskowej Służby Kobiet.
   Tymczasem w oddalonym o setki kilometrów na kresach północno-wschodnich II RP woj. nowogródzkim Zgrupowanie Stołpecko – Nalibockie walczące dotychczas z Niemcami i Sowietami znalazło się w krytycznym położeniu. Jak w 1939r. sowieckie oddziały, ale tym razem partyzanckie zaatakowały oddziały AK z Nalibok i Stołpec rozpoczynając z nimi regularną walkę.
   Walka z dwoma przeciwnikami była zbyt dużym wyzwaniem dla 900 osobowego oddziału AK. Dowódca oddziałów AK cichociemny por. Adolf Pilch ps. Góra zarządził "Rajd do Warszawy".