Armia Krajowa Zgorzelec (AK - NSZ - ROAK - AKO - NZW - WiN) - Wirtualne Muzeum Historii Wy(za)klętej: mjr Dragan Sotirovič ps Draża d-ca oddziału lwowskiej AK, zgrupowania Warta

wtorek, 26 listopada 2013

mjr Dragan Sotirovič ps Draża d-ca oddziału lwowskiej AK, zgrupowania Warta - burmistrzem Leśnej

     Kapitan armii jugosłowiańskiej, był adiutantem gen. Draży Mihajlovića zamordowanego po wojnie z rozkazu komunistycznego gen. Tito. Zbiegł z obozu jenieckiego w Rawie Ruskiej, po czym nawiązał kontakt z Armią Krajową we Lwowie. Został zastępcą dowódcy oddziałów leśnych 14 pułku ułanów.
   31 lipca 1944 r. został aresztowany przez NKWD we Lwowie wraz z innymi oficerami Okręgu AK Lwów, podczas spotkania z sowietami po zdobyciu miasta. Za walkę o Lwów został odznaczony przez sowietów Czerwona Gwiazdą. Sowieci bardzo cenili Sotirovica jako dowódcę.
   Po aresztowaniu został przekazany funkcjonariuszom Smiersza, gdzie otrzymał propozycje przejścia ze swoim oddziałem AK na stronę sowietów.

Po ucieczce z więzienia przedostał się za San na Rzeszowszczyznę do nowo zorganizowanych lwowskich leśnych oddziałów Zgrupowania Warta, gdzie został dowódca kompanii D14, nawiązującą nazwą do 14 pułku ułanów AK. Zgrupowanie liczyło łącznie ok. 1500 żołnierzy, którzy czekali na rozkaz uderzenia na Lwów celem odbicia go z rąk Ukraińskich. Za zasługi w czasie akcji Burza we Lwowie został odznaczony 27 lipca 1944r. przez płk./ gen Władysława Filipkowskiego orderem Virtuti Militari. Draża walczył po Serbsku z "nożem w zębach", a po polsku z "szablą w dłoni".
13 grudnia 1944r. oddział mjr. Dragana Sotirovica uwalnia 11 żołnierzy obwodu AK Brzozów, w tym oficerów z komendy Brzozów AK z aresztu komunistycznego UB w Brzozowie.
5 marca 1945 r. przypadkowo ujęty przez NKWD pod Dynowem. Ponownie ucieczka z więzienia i nierozpoznany podaje się za oficera francuskiego nazwiskiem Jacques Roman, powracającego z obozu w Odessie.

Na przełomie kwietnia i maja 1945r. dołączył ponownie do oddziału. 29 maja 1945r. podpisał w Siedliskach „pakt o nieagresji" z UPA uznający, że Sowieci od tej chwili są wspólnym wrogiem obu stron.
Do zawarcia trwałego porozumienia nie doszło, ale zmniejszyło ono cierpienia polskiej i ukraińskiej ludności cywilnej. Oddział Draży współdziałał z SOO NSZ Antoniego Żubryda oraz lokalną Samoobroną antyukraińską z Grabówki, której dowódcą był Mieczysław Bielec ps. Bystry.

25 czerwca 1945r. oddział Draży wykonał ostatnią akcję na drodze pomiędzy Jasienicą a Domaradzem, gdzie zlikwidował oddział sowiecki z taborem, odbierając mu zrabowane konie i krowy.
   W wyniku prowadzonych działań, męstwa, odwagi n a polu walki Draża został awansowany w Armii Krajowej do stopnia majora. Następnie jak większość żołnierzy okręgów kresowych AK przez Małopolskę udał się na Dolnym Śląsku, gdzie zastał burmistrzem miasta Leśna (Marklissa) k. Lubania Śląskiego.
W jego biurze pracowały łączniczki Armii Krajowej, natomiast Józef Szajda ps. Belabes był komendantem milicji w tym mieście.
   W czasie transportów UNRRA i przesiedlania Niemców, wykorzystał okazj i, załadował swoich ludzi do pociągu jadącego na Zachód do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech, a następnie do Francji. Zamieszkał w Monaco, gdzie żył na emigracji pod zmienionym nazwiskiem Jacques Roman.
   Zmarł nagle na zawał serca podczas corocznej pielgrzymki na górę Athos w Salonikach, gdzie spotykał się z synem pozostawionym z matką w komunistycznej Jugosławii.