Pośmiertny awans zamordowanych 1 marca 1951r. żołnierzy IV Zarządu Zrzeszenia WiN

     Minister Obrony Narodowej awansował na wyższe stopnie wojskowe siedmiu członków IV Zarządu Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", zamordowanych 1 marca 1951 r. przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa.
     Ostatni IV Zarząd Główny WiN-u odtworzony w styczniu 1947r. przez żołnierzy Armii Krajowej z rejonu Rzeszowa. Prezesem zarządu został ppłk Łukasz Ciepliński. W jego skład weszli: mjr Adam Lazarowicz, mjr Mieczysław Kawalec, kpt. Franciszek Błażej, por. Józef Rzepka, por. Karol Chmiel, por. Józef Batory. W tym czasie podziemie było już prawie rozbito, a struktury WiN-u szczątkowe.
     Na przełomie 1947/1948 członkowie IV Zarządu Głównego zostali aresztowani, a ich proces toczył się w 1950r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w
Warszawie. Wyrok zasądzający kary śmierci zapadł 14 października 1950r. komunistyczny Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski.
  1 marca 1951r. w więzieniu na Mokotowie między godziną 20.00 a 20.45 pluton egzekucyjny pod dowództwem sierż. Aleksandra Dreja, wykonał siedem wyroków śmierci. Jako pierwszy zginął ppłk Łukasz Ciepliński, ostatniego w grupie rozstrzelano por. Józefa Rzepkę (godz. 20.45).

- płk Łukasz Ciepliński ps. Pług - ur. 26 listopada 1913 r. w Kwilczu, pow. Międzychód. Walczył we

wrześniu 1939r. był dowódcą kompanii 62 Pułku Piechoty. Walczył nad Bzurą i w Puszczy Kampinoskiej
podczas przebijania się do oblężonej Warszawy. W walkach pod Witkowicami z działka p.panc. zniszczył 6 niemieckich czołgów za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy przez gen. Tadeusza Kutrzebę oraz awansowany na porucznika. Brał udział w jej obronie Warszawy.
  Po kapitulacji 28 września 1939  przedostał na Węgry, skąd po przeszkoleniu usiłował wrócić do Polski. Aresztowany został na granicy przez policję ukraińską, przekazany Niemcom i sadzony w więzieniu w Sanoku, skąd uciekł w maju 1940r. W Rzeszowie zaangażował się w działalność konspiracyjną, gdzie został komendantem Podokręgu Rzeszowskiego Organizacji Orła Białego, a następnie po scaleniu objął funkcję Komendanta Obwodu Rzeszów ZWZ.
  Od 1941 do lutego 1945r. stał na czele Inspektoratu Rejonowego Podokręg Rzeszów AK biorąc udział w wielu akcjach bojowych na obszarze powiatów Rzeszów, Dębica, Kolbuszowa.
  W tym czasie wywiad i kontrwywiad Inspektoratu Podokręg Rzeszów AK zlikwidował ok. 300 konfidentów Gestapo i kolaborantów, przechwycił części pocisków V-1 oraz V-2, wykrył tajną kwaterę Adolfa Hitlera w tunelu kolejowym pod wsią Wiśniowa niedaleko Strzyżowa. W ramach Akcji Burza jego oddziały 39 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich AK 2 sierpnia brały udział w wyzwalaniu Rzeszowa. W połowie sierpnia wobec nakazu sowietów o złożeniu broni zdecydował o ponownej konspiracji. Był przeciwny ujawnianiu się żołnierzy AK i wstępowaniu do LWP.
  Nocą 7/8 października 1944 podjął nieudaną próbę odbicia 400 AK-owców więzionych przez NKWD na Zamku Rzeszowskim. W styczniu 1945r. został przeniesiony do sztabu Okręgu Krakowskiego AK, gdzie współorganizował organizację NIE, zostając w lutym Szefem Sztabu Okręgu NIE, a następnie DSZ na Kraj.
   We wrześniu 1945r. został prezesem Okręgu Krakowskiego Zrzeszenia WiN, a w grudniu Komendantem Obszaru Południowego WiN. Po rozbiciu przez UB III Zarządu Głównego WiN i aresztowania Wincentego Kwiecińskiego, utworzył w styczniu 1947 IV Zarząd Główny WiN. Organizacja prowadziła działalność wywiadowczą i propagandową oraz utworzono ekspozytury zagraniczne w Londynie, Paryżu, Berlinie, Monachium i Rzymie.
  28 listopada 1947r. w Zabrzu został aresztowany przez UB ppłk Łukasz Ciepliński Prezes IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN. Po bestialskim, trzyletnim śledztwie, został skazany 14 października 1950r. na pięciokrotną karę śmierci i 33 lata więzienia.

- mjr Adam Lazarowicz - ur. 14 października 1902 r. w Berezowicy Małej k. Zbaraża, woj. tarnopolskie II RP. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920r. Mieszkała w Jaśle, studiował filozofię na UJ, pracując jako nauczyciel. Uczył w Gołuchowicach, Wielkiej Wsi i Minodze pow. olkuski, w Kamieniu pow. krakowski, Gumniska pow. dębicki. Organizował m.in. Ochotnicze Oddziały Straży Pożarnej, Koła Młodzieży Wiejskiej. Wybuch wojny zastał go w Gumniskach koło Dębicy.
     Inspektoratu AK Rzeszów. W czasie Akcji Burza dowodził na terenie Obwodu Dębica 5 Pułkiem Strzelców Konnych AK. Odznaczony w 1944r.  przez sowietów orderem Czerwonej Gwiazdy, którego nie przyjął. Po Akcji Burza i rozwiązaniu podległych oddziałów AK w lutym 1945r. w Rzeszowie przejął od Łukasza Cieplińskiego funkcję inspektora Inspektoratu AK Rzeszów i kolejno Inspektor Inspektoratu NIE, DSZ na Kraj, we wrześniu 1945r. Kierownik Okręgu WiN Rzeszów. W październiku 1946r. objął w Krakowie stanowisko wiceprezesa Obszaru Południowego WiN.
   Jako ochotnik wziął udział w walkach we wrześniu 1939r. W czasie okupacji niemieckiej był kierownikiem szkoły we wsi Gumniskach k. Dębicy. W 1939r.został zaprzysiężony w SZP, a następnie ZWZ - AK. Był współorganizatorem tajnego nauczania na terenie pow. dębickiego, pełnił funkcję referenta Obwodu Dębica ZWZ-AK, na początku 1940r. został dowódcą Placówki Dębica ZWZ-AK, następnie Zastępcą Komendanta Obwodu Dębica, od lat 1940r. pełnił funkcję Komendanta Obwodu ZWZ - AK do wiosny 1944r. Zorganizował siatkę wywiadowczą AK, która m.in. rozpracował niemiecki poligon broni V we wsi Blizna. Wiosną 1944r. został  I zastępcą inspektora płk Łukasza Cieplińskiego ps. Pług
     W grudniu 1946r. został  Kierownikiem Okręgu Wrocławskiego WiN, następnie Prezesem Zarządu Obszaru Zachodniego WiN, pełniąc równocześnie od stycznia do listopada 1947r. funkcję Zastępcy Prezesa IV Zarządu Głównego WiN.
    5 grudnia 1947r. został aresztowany przez UB. Po trzyletnim śledztwie wyrokiem WSR w Warszawie 14 października 1950 r. został skazany na czterokrotną karę śmierci.   Wyrok wykonano w więzieniu na Mokotowie 1 marca 1951 r. o godz. 20.25. Miejsce pochówku pozostaje nieznane. Miał synów Zbigniewa ps. Bratek (łącznik IV Zarządu Głównego WiN, współpracownik Kornela Morawieckiego Solidarność Walcząca ) i Ryszarda (zmarł 29.04.2013r. pochowany na cmentarzu komunalny w Zgorzelcu) oraz córkę Danutę.

- por. Józef Rzepka - w lutym 1945r. został dowódcą Inspektoratu AK Mielecu. W marcu 1945r. przeniósł się do Katowic, następnie do Zabrza, gdzie żył pod nazwiskami Józef Sieniawski i Bogusław Zosik, gdzie współpracował z Łukaszem Cieplińskim. Od czerwca 1945r. organizował przerzut na ziemie zachodnie byłych akowców zagrożonych aresztowaniem w rejonie Rzeszowa. Jesienią 1945r. ujawnił się i podjął, przerwane studia prawnicze działając w strukturach Zrzeszenia „WiN”. Organizował siatki wywiadu, przygotowywał raporty o życiu politycznym i nastrojach społecznych w kraju.

Ponieśli śmierć w stołecznym więzieniu na Rakowieckiej.

- kpt. Franciszek Błażej - w października 1944r. brał udział w akcji odbijania więźniów z Zamku Lubomirskich w Rzeszowie. W latach 1945-1945 działał w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, kierował działem propagandy Obszaru Południowego Zarządu Zrzeszenia WiN , współredagował „Orła Białego”. , a następnie był Prezesem Obszaru od grudnia 1946r. do październiku 1948r. Po aresztowaniu po koniec 1948r. z pozostałymi członkami IV ZG był poddany brutalnemu śledztwu nadzorowanemu przez NKWD. Skazany na 4-krotną karę śmierci w pokazowym procesie 5-14 października 1950, zabity strzałem katyńskim w tył głowy 1 marca 1951. Symboliczny grób znajduje się na Powązkach w Kwaterze „Na Łączce”.
- por. Józef Batory - w latach 1945r.- 1947r. był stałym łącznikiem Zarządu Zrzeszenia WiN-u z prymasem Hlondem. Aresztowany przez komunistyczną służbę UB 2 grudnia 1947r. został poddany bestialskiemu śledztwu, które trwało 3 lata pod nadzorem NKWD. Został skazany na 2-krotną karę śmierci. Jego młodszy brat August poległ jako żołnierz Armii Krajowej w czasie akcji "Burza" 27 sierpnia 1944r. Kolejny brat Batorych Stefan za przynależność do AK został wywieziony do łagrów w Stalinogorsku.

- Karol Chmiel - ps. "Grom" żołnierz Batalionów Chłopskich, pełnił funkcję komendanta powiatowego BCh w Dębicy, oraz komendanta obwodu AK w Dębicy.Podczas akcji "Burza" został ciężko ranny, następnie zamieszkał w Swoszowicach koło Krakowa, gdzie zatrudnił sięw spółdzielni, należał do PSL. We wrześniu 1945r. rozpoczął działalność w Zrzeszeniu WiN na obszarze południowo-wschodnim, a od stycznia 1947r. pełnił funkcję kierownika wydziału w IV Zarządzie Głównym Zrzeszenia WiN, doradcą politycznym prezesa ZG Zrzeszenia WiN pod ps. Leon, Zygmunt, Katonowicz oraz współautorem Memoriału do ONZ w 1946r. Został aresztowany 12 grudnia 1947r. w Krakowie i osadzony w więzieniu mokotowskim, gdzie po trzyletnim brutalnym śledztwie torturowany m. in. przez Józefa Różańskiego został 14 października 1950 skazany przez Sąd Rejonowy R.Warszawa na karę śmierci i stracony nad 1 marca 1951 roku.

- mjr Mieczysław Kawalec - w 1945r został kierownikiem wywiadu Okręgu Rzeszowskiego Zrzeszenia WiN, a następnie zastępcą kierownika Okręgu Krakowskiego Zrzeszenia WiN. Jako kierownik Wydziału Informacji i Propagandy IV Zarządu Głównego WiN po aresztowaniu ppłk. Łukasza Cieplińskiego i mjr. Adama Lazarowicza przejął obowiązki ostatniego prezesa IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN. Po aresztowaniu 1 lutego 1948r. w Poroninie wskutek zdrady Stefana Sieńko, "Wiktora", szefa Biura Studiów IV ZG WiN przeszedł bestialskie śledztwo po nadzorem NKWD. Został skazany na 4-krotną karę śmierci w pokazowym procesie 5-14 października 1950 i zabity strzałem "katyńskim "w tył głowy 1 marca 1951. Symboliczny grób jest na Powązkach w Warszawie w Kwaterze "Na Łączce".

artykuły powiązane:
23 sierpnia 1944r. największa bitwa Akcji Burza na Podkarpaciu na Kałużówce
Pośmiertny awans zamordowanych 1 marca 1951r. żołnierzy IV Zarządu Zrzeszenia WiN
Klamra - mój ojciec
por. Ryszard Lazarowicz syn z-cy Prezesa IV ZG WiN "Klamry" zmarł w Zgorzelcu

Źródło:
http://fakty.interia.pl
akrzeszow.pl
http://podkarpackahistoria.manifo.com
radiomaryja.pl/zabito-go-strzalem-w-potylice/