niedziela, 23 marca 2014

mjr Andrzej Czaykowski - cichociemny, d-ca zgrupowania Mokotów zamordowany w 1953r.

   Mjr Andrzej Czaykowski, urodził się 7 lutego 1912r. na terenie obecnej Litwy. We wrześniu 39r.  walczył jako dowódca plutonu łączności w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich im. Bolesława Mościckiego w składzie Suwalskiej Brygady Kawalerii.
   Po walkach pod Olszewem pluton przebił się do Wołkowyska, gdzie wszedł w skład 11 szwadronu pułku. Po napaści sowieckiej na Polskę 17 września 1939r. walczył przeciwko Sowietom pod Grodnem, a następnie przebił się na Litwę, gdzie został internowany w obozie w Rakiszkach.
   27 listopada 1939r. wraz z dowódcą 11 szwadronu rtm. Wincentym Chrąszczewskim ucieka z obozu do Wilna, gdzie nawiązał kontakt z wileńskim Okręgiem ZWZ. W lutym 1940r. jako łącznik w trakcie kursu do Warszawy został złapany przez Sowietów na granicy w okolicach Oszmiany i wywieziony do gułagu w Kargopolu w rejonie Archangielska.
    Po ataku Niemiec na ZSRR i ogłoszonej prze sowietów amnestii dla uwięzionych Polaków przedostaje się do nowo formowanej Armii Polskiej gen. Władysław Andersa i od listopada 1941r. zostaje oficerem w szwadronie przybocznym dowódcy Armii Polskiej w ZSRR. Po ewakuacji Armii Polskiej z ZSRR przebywa szlak przez Bagdad, Suez, Durban, Rio de Janeiro, Nowy Jork do Wielkiej Brytanii ,gdzie zgłasza się na "kurs administracyjny" w zakresie dywersji i odbioru zrzutów.
    W nocy z 16/17 kwietnia 1944r. został przerzucony na spadochronie do kraju w ramach operacji lotniczej "Weller 10" z trzema cichociemnymi na placówkę odbiorczą o kryptonimie Przycisk w okolicach Żyrardowa z przydziałem do Komendy Głównej Armii Krajowej, w której wykonywał zadania jako oficer operacyjny V Oddziału. 
   Na Mokotowie początkowo jest oficerem taktycznym 5 Rejonu AK, a następnie dowódcą batalionu Ryś, zastępcą dowódcy połączonych batalionów Oaza-Ryś i zastępcą dowódcy pułku Waligóra. Po przejściu kanałami do Śródmieścia był p.o. dowódcy Zgrupowania Mokotów.
   Pozostał w konspiracji jako oficer KG AK i awansowany do stopnia majora. Po wyjściu z powstania jako osoba cywilna przedostał się do Częstochowy, gdzie funkcjonowała zorganizowana Komenda Główna Armii Krajowej.
   28/29 grudnia 1944r. został aresztowany w Częstochowie przez Niemców i wywieziony do obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen, a następnie do Mittelbau - Dory.
   Po wyzwoleniu z niemieckiego obozu d wiosny 1945r. służy w Polskich Sił Zbrojnych oraz pełni funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia Polskich Kombatantów na Wielką Brytanię. Za namową Ministra Spraw Wewnętrznych Rządu RP na Uchodźstwie gen. Romana Odzieżyńskiego 29 lipca 1949r. powrócił do kraju, gdzie działał pod nazwiskiem Tomasz Sulikowski.
   13 sierpnia 1951r. został aresztowany przez funkcjonariuszy UB w Krakowie i przewieziony do Warszawy, gdzie 30 kwietnia 1953r. został skazany na karę śmierci, utratę praw publicznych i utratę mienia, pod zarzutem szpiegostwa przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. Mieczysława Widaja.
   10 października 1953r. został zamordowany przez komunistów PRL-u w więzieniu mokotowskim, miejsce pochówku jest nieznane, prawdopodobnie Służew.
   Symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze Na Łączce.

Źródło:
www.1944.pl Powstańcze-biogramy
Wikipedia Andrzej Rudolf Czaykowski
http://www.ipn.gov.pl/