Pierwszy oddział leśny o kryptonimie Sosienki powstał wiosną 1943r. pod dowództwem kpt. Jana Wawrzyczka ps. Danuta dowódcy Obwodu Oświęcim AK celem ujednolicenia dowodzenia grup Kedywu w Jawiszowicach - Łękach, Bielanach i Bielanach – Kańczudze. Działalność grup została zakłócona aresztowaniami w październiku 1942r. spowodowanymi działalnością agenta gestapo Stanisława Dembowicza ps. Radom. Oddział przyjął kryptonim od sosnowego młodnika w Bielanach w pobliżu Soły, w którym partyzanci składali przysięgę.
" ... Przez 5 lat walczyli z niemieckim okupantem pod drutami Auschwitz. Pomagali więźniom. Informowali świat o niemieckich zbrodniach.
Co trzecia udana ucieczka z obozu była dziełem oddziału AK Sosienki, którego żołnierze po wojnie nękani przez NWKD i UB oraz komunistyczną propagandę, zostali odarci z zasług i zepchnięci w niepamięć ...."
- tak zaczyna się współczesna historia oddziału AK obejmującego działaniem teren i okolice niemieckiego obozu zagłady w Oświęcimiu KL Auschwitz
Wawrzyczek dowodzący grupą o kryptonimie Marusza w Jawiszowicach - Łękach objął dowództwo oddziału Sosienki, jego zastępcą został sierż. Jan Jamróz ps. Maczuga dowodzący grupą w Bielanach.
Trzeci oddział z Bielan - Kańczuga, który poniósł największe straty podczas aresztowania łącznie z dowódcą kpt. Janem Barcikiem ps. Soła zabitym w niemiecki obozie zagłady KL Auschwitz, został ostatecznie podporządkowany sierż. Janowi Jamrozowi.
27 października 1944r. przywódcy obozowej konspiracji Bernard Świerczyna, Czesław Duzela, Zbigniew Raynocha i Piotr Piąty z AK oraz Austriak Ernest Burger z Grupy Bojowej Oświęcim próbowali zbiec z Auschwitz przy wsparciu AK Sosienki. Z obozu ukrytych w samochodzie miał ich wywieźć esesman Johann Roth. który ostatecznie zdradził do miejscowości Łęki, kilka kilometrów od Oświęcimia.
Gdy ciężarówka podjechała przed blok 11 uciekinierzy zażyli truciznę., w wyniku czego zmarł Zbigniew Raynoch i Czesław Duzel, a pozostałych odratowano. Uzbrojeni esesmani pojechali do Łęk, gdzie na uciekinierów w gospodzie Juliana Dusika czekali żołnierze oddziału AK Sosienki pod dowódcztwem Konstantego Jagiełły, byłego więźnia Auschwitz wraz z Tomaszem Sobańskim, Kazimierzem Ptasińskim, Franciszkiem Dusikiem i łączniczką Wandą Dusik.
Niemcy chcieli zaskoczy konspiratorów, ale Ptasiński zauważył podstęp. Podczas akcji zginęli Konstanty Jagiełło oraz Jana Galocha oraz aresztowano Dusików i Ptasińskiego, który później uciekł. Zatrzymani podczas ucieczki zostali poddani brutalnemu śledztwu. Nikogo nie wydali. Bernard Świerczyna napisał ołówkiem na drzwiach celi:
"Chciałem tylko być człowiekiem, nie bezduszną składnią cyfr. Byt swój z przyszłym związać wiekiem, dziejów przyszłych poznać szyfr. Zdradą przemoc mnie pojmała i zamknęła pośród krat, lecz honoru nie złamała, nawet go nie złamie kat...."
więcej na www.sosienki.auschwitzmemento.pl
Żołnierze Oddziału AK Sosenki
- kpt. Barcik Jan
- Barcki Stefan
- Chmielniak Rozalia z d. Kubajak- Chmielniak Józef
- Chmielniak Stefania
- Chowaniec Antoni
- Drabek Jakub
- Drabek Julian
- Drabek Julian
- Dusik Andrzej
- Dusik Franciszek
- Gabryś Zofia
- Gabryś Jan
- Gabryś Adolf
- ks. Grunwald Stanisław
- kpt. Hoszek Franciszek Józef
- sierż. Jamróz Jan
- Jamróz Julian
- Jedlińska Helena z d. Jamróz
- Katańska Maria
- Kryska Julian
- ks. Olech Ludwik
- Pawlusiak Franciszek
- por. Ptasiński Kazimierz ps. Sęp (19.02.1921 - 05.02.2016) walczył w oddziałach antykomunistycznych w ramach zgrupowania NSZ kpt. Henryka Flamego ps. Bartek na Górnym Śląsku i w Beskidach
- Raj Józef
- Różycki Ludwik
- Rudziński Edward
- Surma Katarzyna
- kpt. Wawrzyczek Jan
- Chmielniak Rozalia z d. Kubajak- Chmielniak Józef
- Chmielniak Stefania
- Chowaniec Antoni
- Drabek Jakub
- Drabek Julian
- Drabek Julian
- Dusik Andrzej
- Dusik Franciszek
- Gabryś Zofia
- Gabryś Jan
- Gabryś Adolf
- ks. Grunwald Stanisław
- kpt. Hoszek Franciszek Józef
- sierż. Jamróz Jan
- Jamróz Julian
- Jedlińska Helena z d. Jamróz
- Katańska Maria
- Kryska Julian
- ks. Olech Ludwik
- Pawlusiak Franciszek
- por. Ptasiński Kazimierz ps. Sęp (19.02.1921 - 05.02.2016) walczył w oddziałach antykomunistycznych w ramach zgrupowania NSZ kpt. Henryka Flamego ps. Bartek na Górnym Śląsku i w Beskidach
- Raj Józef
- Różycki Ludwik
- Rudziński Edward
- Surma Katarzyna
- kpt. Wawrzyczek Jan
artykuły powiązane:
Wrocławskie dni z rotmistrzem Pileckim 13-25.05.2014
Do Rotmistrza
Rotmistrz Pilecki i jego oprawcy
Źródła:
AK Sosienki AuschwitzMemento
http://dzieje.pl