W połowie grudnia 1942 r. na Zamojszczyznę przybył Komendant Główny Batalionów Chłopskich Franciszek Kamiński, który na naradzie z komendantami obwodów Biłgoraj, Zamość, Hrubieszów rozkazał zmobilizować w lasach Puszczy Solskiej siły partyzanckie i rozpocząć kontratak na siły niemieckie w trzech podstawowych kierunkach: - zorganizowania samoobrony przeciw działaniom Niemców,
- przeciwdziałanie ekspedycjom wysiedlań Polaków,
- atakowanie wsi zasiedlonych przez kolonistów niemieckich w miejscu wypędzonych Polaków.
W ramach pomocy do kierowania działaniami BCh został skierowany szef oddziałów specjalnych w KG BCh por. Jerzy Mara- Meyer „Vis” wyszkolony w Anglii oficer do walki dywersyjnej oraz dodatkowo trzech oficerów. Oddziały AK, BCh oraz ugrupowania radzieckie zaatakowały zasiedlane przez Niemców wsie, linie komunikacyjne, posterunki policji oraz formacje i komisje dokonujące wysiedleń.
W nocy z 10/11 grudnia Oddział Specjalny BCh Henryka Derweckiego „Sępa” zaatakował wieś Nawóz, paląc gospodarstwa zasiedlone przez kolonistów niemieckich w miejsce wypędzanych polskich właścicieli gospodarstw. Równie szybko uaktywnił się OS BCh dowodzony przez por. Roberta Aborowicza „Azję”. 13 grudnia zaatakował urząd gminy i areszt w Krywicach, uwalniając aresztowanych podczas wypędzeń Polaków. Między 20, a 25 grudnia partyzanci spalili 10 skolonizowanych wsi.
27 grudnia 1942r. I kompania kadrowa Batalionów Chłopskich oraz radziecki oddział partyzancki pod dowództwem Wasyla Wołodina niedaleko wsi Wojda stoczyły pierwsze w historii II wojny światowej starcie partyzanckie o charakterze bitwy.
W styczniu 1943r. oddziały AK przeprowadziły akcję Wieniec II – dokonały ok. 60 akcji zbrojnych. 1 lutego stoczona została największa bitwa Powstania Zamojskiego – pod Zaboreczynem pod ogólnym dowództwem Franciszka Bartłomowica „Grzmota”. Bitwa zakończyła się całkowitym zwycięstwem partyzantów, oddziały niemieckie zostały rozbite przy minimalnych stratach własnych. Niemcy na pół roku zaprzestali wysiedleń. W bitwie uczestniczyli następujące jednostki bojowe:
1. kompania por. Władysława Maślanki ps. Sielski,
2. kompania Jana Głogowskiego ps. Głowacki,
4. kompania por. Stanisława Burdy ps. Burski,
5. kompania Piotra Mielnika ps. Szczerbiński,
11. kompania plut. Władysława Chmielowca ps. Turzyniec.
artykuły powiązane:
70 lat po zwycięskiej Bitwie pod Zaborecznem 1 lutego 1943
Źródło:
http://scebreshinum.republika.pl
www.grabowiec.pl
http://www.grabowiec.pl/Portal/publikacje/zamojszczyzna/Zamojszczyzna-wstep.pdf
http://mazowsze.hist.pl
http://www.nestor-krasnystaw.eu/numery/10.pdf
www.wikipedia.pl
http://zamosc.pttk.pl/historia/wojda.html
Pomoc Chłopów i Ludowców 41-45
http://przewodnikzamosc.pl
