Organizacja POWN "Pogoń" - utworzona została na emigracji po zakończeniu II wojny światowej. Żołnierze 2 Korpusu stacjonującego w tym czasie we Włoszech w sile ok. 110 tys. znaleźli się w trudnej sytuacji. Mieli do wyboru powrót do oranizowanej przez Rosjan komunistycznej Polski albo pozostanie na obczyźnie nie wiadomo na jak długo - co dla wielu okazało się na zawsze.
Przed powrotem do ojczyzny powstrzymywały potwierdzające się informacje o prześladowaniach i wiezieniach żołnierzy AK i PSZ. Cześć żołnierzy powróciła, większość jednak została i w końcu 1946r.
przemieszczono ich do Wielkiej Brytanii, a następnie zdemobilizowano.
Wtedy powstał Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia mający za
zadanie przygotowanie zawodowe, rozmieszczenie i zatrudnienie żołnierzy.
Polskiemu Rządowi Emigracyjnemu cofnięto uznanie. Prezydentem pozostał
Władysław Raczkiewicz, a wodzem naczelnym, po rezygnacji gen. Bora -
Komorowskiego, gen. Władysław Anders. Głównym celem działalności żołnierskich kół na emigracji stało się
przeciwdziałanie antypolskiej propagandzie i ekspansji komunistycznej
oraz przygotowanie do niedalekiej III wojny światowej zgodne ze znana
odpowiedzią Józefa Piłsudskiego na pytanie, co robić, gdyby Polska
odrodzona straciła swą niepodległość: "zaczynać na nowo".
W listopadzie 1947r. na zebraniu organizacyjnym koła 1 DP Legionów
ppłk Zygmunt Czarnecki zaproponował odtworzenie 1 Brygady jako jednostki
wojskowej nawiązującej do tradycji walk legionowych.
W
sierpniu 1949r. umożliwiono wprowadzenie do grona byłych żołnierzy 1
Brygady i 1 Dywizji Legionów żołnierzy innych oddziałów oraz młodzieży,
którzy zgrupowani zostaliby w Brygadowym Kole Młodych "Pogoń". Po
konsultacjach z prezesem Instytutu J. Pilsudskiego - gen. Władysławem Bortnowskim, prezesem Zarządu Koła Zolnierzy 1 Dywizji Piechoty Legionów
- gen. Kazimierzem Sawickim, sekretarzem Kół Oddziałowych - gen.
Kazimierzem Wisniowskim oraz sfinansowaniu akcji przez inz. Stefana
Czarneckiego brat ppłk. Zygmunta Czarneckiego pierwszy zjazd Brygadowego
Koła Mlodych "Pogoń" odbyl sie w Londynie w dniach 28 i 29 stycznia
1949r.
23 lutego 1967r. kolo pod komendą gen. Czarneckiego przyjęło nazwę zatwierdzona przez prezydenta Augusta Zaleskiego - Polska Organizacja Wojskowo - Niepodległościowa "Pogon".
Za znak organizacyjny przyjęto "Pogoń" godlo majace tradycje siegajace
Grunwaldu. Glównym celem była praca wychowawcza i szkoleniowa wśród
młodzieży, która godnie zastąpi żołnierzy legionowych i w odpowiedniej
chwili rozwinie sie w jednostkę bojowa dywizji spadochronowej.
Organizacja zachowała wojskowy schemat organizacyjny, oparty o
hierarchie dowódcze. Napływ młodzieży był duży, mimo wykazywanej przez
wiekszosc politycznej emigracji rezerwy do planów "Pogoni''. Do 1959 r.
''Pogon'' liczyla ponad 1000 członków, powstaly kola w Reading - dowódca
J. Cieslar, Nottingham - mjr H. Nagórski, Manchester - kpt Polkowski
oraz Leicester. Poza Anglia mlodzi zorganizowali sie w Verdun (z
batalionów wartowniczych), Madrycie, Monachium oraz w USA i Kanadzie
(kola w San Francisco, Buffalo, Montrealu, Toronto). Poszczególne kola
mialy od 5 do 500 czlonków.
20 maja 1950 r. zostala
uruchomiona pierwsza klasa kursu - podchorażych w szkole oficerskiej
"Pogoni", prowadzonej przez wykladowcę taktyki, ppłk. Z. Czarneckiego.
Nauka w szkole trwala 3 lata; odbywała sie w czasie weekendów, czasem w
tygodniu, w sali przy kosciele Brixton Rid oraz na obozach letnich.
Szkolenie w podchorazówce obejmowalo pelny zakres wyszkolenia komandosa,
taktykę, walkę w warunkach rażenia bronia jadrowa, cwiczenia w terenie,
loty samolotem i skoki spadochronowe, zajęcia na strzelnicy.
Kadra wykladowców opierala sie glównie na oficerach 1 i 2 Korpusu.
Oprócz komendanta szkoly, wykladowcy taktyki pplk. Z.Czarneckiego w
pierwszych latach szkoleniem zajmowali sie: por. Grajewski - wykladowca
broni pancernej, mjr Pierewoz - saperstwo, mjr Kowara - taktyka
piechoty, plk Mayer - artyleria, por. Longin Pawlowski - wyszkolenie
sportowe, mjr Piesowicz - terenoznawstwo, mjr Mandziara - szef sztabu.
Wklad w szkolenie i prace "Pogoni'' wniesli generalowie Janusz
Gluchowski (rozkazem gen. Wladyslawa Andersa mianowany na inspektora
"Pogoni''), Kazimierz Wisniowski (wieloletni egzaminator), Kazimierz
Sawicki, Roman Odzierzynski, Stanislaw Sochaczewski, Stanislaw
Skwarzynski, Wincenty Kowalski. W swietach ''Pogoni"' i jej
uroczystosciach uczestniczyli: gen. K. Sosnkowski (mieszkajacy w
Kanadzie), gen. Wladyslaw Anders, gen. Bór - Komorowski.
Egzamin koncowy odbył się w Instytucie Marszalka J. Pilsudskiego, w
dniach 20 - 21 grudnia 1953 r. W obecnosci przedstawicieli Generalnego
Inspektora Sil Zbrojnych, gen. dyw. J. Gluchowskiego wiedzę podchorażych
oceniała komisja zlozona z komendanta i pieciu wykladowców. Absolwenci;
otrzymali stopnie podchorazych, a w przyszlosci, ze wzgledu na wymagane
doswiadczenia bojowe, zostali awansowani do stopnia porucznika. W
okresie od 1949 do 1959r. Oficerską Szkołą ''Pogoni" ukonczylo 107
absolwentów, a w nastepnym dziesiecioleciu - 80. W latach 1949 - 1969
szkołę ukonczyło 12 klas oraz trzy kursy skrócone. W 1954r. BKM
''Pogon" otrzymalą od Kola Zolnierzy 1 Dywizji Piechoty Legionów Józefa
Pilsudskiego sztandar, którego rodzicami chrzestnymi byli pani
marszalkowa A. Pilsudska i gen. K. Sosnkowski.
W roku
1967r. w zwiazku z opowiedzeniem sie komendanta szkoły gen. Zygmunta
Czarneckiego za legalną władzą prezydenta pociagnelo za soba zwolnienie
go z tej funkcji przez gen. Andersa. Doszło do rozbicia organizacji na
BKM "Pogon", której komendę gen. Anders powierzyl płk. S. Mayerowi oraz
na Polska Organizacje Wojskowo - Niepodleglosciowa "Pogon" z
zatwierdzonym przez prezydenta A. Zaleskiego komendantem gen. Z.
Czarneckim. Obie organizacje postawily sobie za cel przygotowanie do
walki mlodzieży polskiej, utrzymanie jej przy tradycjach
niepodleglosciowych, obie okreslily sie jako apolityczne. BKM "Pogon" po
smierci gen. Wladyslawa Andersa i plk. S. Mayera zaprzestala
dzialalnosci. POWN opierala sie glównie na kole z Nottingham.
Po śmierci gen. Z. Czarneckiego w dniu 24. 12 1985 r. komendę objał
pełniący obowiązki zastepcy komendanta od 5. 12 1985 r. płk Mieczyslaw
Wariwoda.
http://www.pown-pogon.org
http://pl.wikipedia.org/
Armia Krajowa Zgorzelec (AK - NSZ - ROAK - AKO - NZW - WiN) - Wirtualne Muzeum Historii Wy(za)klętej
Za dywizję wołyńską .. szubienica w Lublinie, ojczyste Majdanki. Za ... bój pod Nowogródkiem długi urlop w więzieniu. Za bój o .. Rossę, Ostrą Bramę, Wilno – sucha gałąź lub zsyłka .. Za dnie i noce śmierci, za lata udręki .. raz w oczy a drugi w szczęki. Za wsie spalone, bitwy, gdzie chłopska szła czeladź – list gończy .. dopaść i rozstrzelać!... Za wyroki na katów, za celny strzał .. Jeden wyrok, do tiurmy ..Za Warszawę, .. powstańcze zachcianki - specjalny oddział śledczy ...