Zapraszam Państwa do krótkiego wglądu w kilka historii, spośród dziesiątek sylwetek Żołnierzy Wyklętych mieszkańców ziemi zgorzeleckiej, którzy walczyli z bolszewickim okupantem, także tutaj, gdzie funkcjonowały do połowy lat 50-tych struktury min. lwowskiej konspiracji antykomunistycznej.
idź wyprostowany
- wśród tych co na kolanach
- wśród odwróconych plecami i obalonych w proch
ocalałeś - nie po to aby żyć
masz mało czasu - trzeba dać świadectwo
gen. bryg. Władysław Filipkowski - 29 września 1939 r. dowodził zwycięską walką w Janowie Lubelskim, Komendant Obszaru Lwów
AK. Ostatni rozkaz
gen. Władysława Filipkowskiego wydany przed wyjazdem na rozmowy do
Żytomierza 31 lipca 1944r. brzmiał:
„O ile w ciągu kilku dni nie
wrócę ze sztabem z Żytomierza, wszystkie struktury organizacyjne
Obszaru schodzą do podziemia”. Zmarł w Pieńsku.
Ryszard Lazarowicz ps. Rysio syn mjr Adama Lazarowicza ps. Klamra - v-ce Prezesa IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN, zamordowanego 1 marca 1951 r.
Józef - z-ca Komendanta Rejonu AK Rosieniec w Podokręg Kowno, łącznik, kurier Ośrodka Mobilizacyjnego Okręgu Wileńskiego AK na Dolnym Śląsku,prowadził przez granicę m.in.
Wacława Beynara ps. Orszak łącznika mjr.
Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka.
Odznaczony m.in medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata za ratowanie Żydów podczas II wojny światowej.Do lat 90' mieszkał w Zgorzelcu.
Gabryś - brał udział w obronie Hanaczowa przed natakami ukraińskich band UPA, Komendant placówki, która gromadził
broń, prowadziła rozpoznanie posterunków WOP na polsko-czeskiej granicy w
rejonie Zawidowa oraz zabezpieczała
kanał kurierski do Czechosłowację. Mieszkał k. Sulikowa.
Huragan - jeden z niewielu żołnierzy z mjr. Orlika, którego komuniści
nigdy nie odnaleźli. Walczył z sowieckimi oraz komunistycznymi formacjami m. in.:
- 24 kwietnia 1945r. w trakcie opanowania więzienia UB w Puławach,
- 24 maja 1945r.
podczas bitwy w Lesie
Stockim,
- 28 lipca 1945r. podczas odbicia na stacji Bąkowiec k. Dęblina ok 130 więźniów.
Po demobilizacji oddziału
wyjechał na Dolny Śląsk i zamieszkał w Łagowie k. Zgorzelca.
Mały - aresztowany w Grodnie skazany na 15 lat łagrów został w 1949 r. zesłany do budowy transpolarnej magistrali kolejowej
oznaczoną kryptonim 503 tzw. Martwej Drogi. Mieszkał k. Bogatyni.
Pożeracz - w dniach 6 - 7 stycznia 1945r. k. koloni Działki w rejonie rzeki
Wisińczy doszło do krwawej walk i
oddziałów por. Czesława Stankiewicza ps. Komar z Sowietami, w trakcie której zginęło ok. 20
żołnierzy AK. W wyniku
odniesionych ran Pożeracz zakończył swój zbrojny udział w oddziale Komara. Po
wyleczeniu wyjechał do Polski na Dolny Śląsk i zamieszkał w Zgorzelcu.
Sokół - oddział Obwód Zambrów AKO - WiN wchodził w skład Komendy Rejonu Łomża AK - WiN wśród,
których walczyli znamienici dowódcy Powstania Antykomunistycznego jak Jan Tabortowski ps. Bruzda, Stanisław Marchewka ps. Ryba. Po ujawnieniu wyjechał na Dolny Śląsk i zamieszkał w Zgorzelcu.
Opel - żołnierz AK, walczył m.in podczas zatopienia parowca Tannenberg, żołnierz Zrzeszenia WiN skazany w procesie grupy Komendanta Zrzeszania WiN Obwodu Lublin. Po zakończeniu wyroku
wyjechał na
Dolny Śląsk i zamieszkał w Zgorzelcu.
Henryk Trojanowski - żołnierz września 1939, jeniec stalagu, żołnierz Radomsko AK, dowódca oddziału konspiracji antykomunistycznej KWP Warszyca oraz w okolicach Węglińca w latach 1950-51.
Jan Laszczak - żołnierz AK, NSZ Bartka, KWP Warszyca, Żandarmerii Sił Podziemnych w Wiśle oraz Popielówku k. Lubomierza, wiezień komunistycznych obozów jak Rawicz, Jaworzno.
ppłk. Anatol Sawicki - w 1918 żołnierz POW, oficer WP, lwowskiej AK, Komendant Obszaru Lwów NIE, Komendant Eksterytorialnego Lwowskiego Okręgu WiN, aresztowany w Lubaniu.
Jest nas 34 - młodzieżowa antykomunistyczna organizacja w Pieńsku 1951 - 1952.
