Ojciec Wiktor Franciszek Błaż obrońca Hanaczowa, kapelan Brygady Świętokrzyskiej NSZ

wtorek, 11 lutego 2020

Ojciec Wiktor Franciszek Błaż obrońca Hanaczowa, kapelan Brygady Świętokrzyskiej NSZ

Franciszkanin Ojciec Wiktor Franciszek Błaż urodził się 29 stycznia 1915 r. we wsi Miertniki w pow. stryjskim. 6 października 1943r. został przeniesiony z parafii w Rybotyczach do parafii Hanaczów, gdzie został katechetą w Hanaczówce. Wkrótce jednak jego losy mocno związały się z Hanaczowem. Został jego obrońcą Hanaczowa w trakcie ludobójczych ataków band UPA, jednocześnie podtrzymywał na duchu matki i dzieci.
Na początku kwietnia 1944 r. przed drugim napadem o. Celestyn Tadeusz Gacek proboszcz Hanaczowa zorganizował ewakuację dzieci i części mieszkańców wsi do Lwowa.
Po ewakuacji spośród duchownych w Hanaczowie, pozostał tylko Ojciec Wiktor Franciszek Błaż.
10 kwietnia, gdy ludobójcy ukraińskiej bandy UPA zbliżali się do kościoła o. Wiktor udzielał zgromadzonym komunii świętej i pocieszał w obliczu zbliżającej się bestialskiej śmierci, opatrywał rannych, i udzielał wsparcia duchowego w ostatnich chwilach życia umierającym żołnierzom i obrońcom Hanaczowa. Dzięki między innymi jego postawie, która wymagała odwagi i siły psychicznej wielu mieszkańców przeżyło, a obrońcy Hanaczowa odnieśli zwycięstwo.

W niedługim czasie wskutek donosu Ukraińców, że w Hanaczowie są oddziały AK, 2 maja 1944r. wieś po otoczeniu przez oddziały SS Galizien została zrównana z ziemią w wyniku ostrzału z dział oraz czołgów.
Ojciec Wiktor wydostał się z grupą partyzantów z okrążenia i zabierając ze sobą Najświętszy Sakrament dostał się do Lwowa do klasztoru Franciszkanów, , gdzie przekazał relację atakach i zniszczeniu Hanaczowa. Za odwagę i poświecenie w ratowaniu mieszkańców Hanaczowa zosta

ł odznaczony Krzyżem Walecznych oraz został awansowany do stopnia podporucznika czasu wojny. Od tego momentu jako kapelan AK obwodu Przemyślany, posługiwał się pseudonimem konspiracyjnym Mróz.
Pod koniec wojny obawiając się aresztowania przez Niemców oraz kolejnego okupanta Sowietów przyjął pseudonim konspiracyjny jako własne nazwisko i do końca życia posługiwał się nazwiskiem Wiktor Mróz.
3 listopada 1944 r. jako ojciec Wiktor Mróz został kapelanem Brygady Świętokrzyskiej, Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ), największego zgrupowania niepodległościowego walczącego równocześnie z okupantem niemieckim i podziemiem komunistycznym oraz agenturą sowiecką na terenie Polski.
W obawie przed zbliżającą się armią sowiecką Brygada Świętokrzyska przedostała się przez Czechosłowację, wyzwalając kobiecy obóz koncentracyjny w Holiszowie, do amerykańskiej strefy okupacyjnej na terenie Niemiec i połączyła się z armią amerykańską gen. Pattona.
O. Wiktor rozpoczął tam pracę duszpasterską w Polskich Kompaniach Wartowniczych w Erlangen, a następnie w Ośrodku Monachijskim urządził kaplicę, gdzie odprawiał Msze św. dla Polonii monachijskiej.

W 1948 r. wyjechał na misję do Japonii, gdzie pracował w Kobe, Osace, Nagasaki. Po 18 latach za zgodą przełożonych przeniósł się do Kanady i tam w 1968 r. został pierwszym kapelanem Misji św. Wojciecha w Montrealu. O. Wiktor Mróz / Franciszek Błaż katecheta z Hanaczowa, kapelan Brygady Świętokrzyskiej NSZ zmarł 28 kwietnia 1992 r. w Buffalo/ Cheektowaga w USA. Był autorem wielu zdjęć do publikacji "W marszu i boju - zamieszczonych Brygada Świętokrzyska NSZ" pokazujących okres od czasu przejścia Brygady przez Śląsk.