Armia Krajowa Zgorzelec (AK - NSZ - ROAK - AKO - NZW - WiN) - Wirtualne Muzeum Historii Wy(za)klętej

Za dywizję wołyńską .. szubienica w Lublinie, ojczyste Majdanki. Za ... bój pod Nowogródkiem długi urlop w więzieniu. Za bój o .. Rossę, Ostrą Bramę, Wilno – sucha gałąź lub zsyłka .. Za dnie i noce śmierci, za lata udręki .. raz w oczy a drugi w szczęki. Za wsie spalone, bitwy, gdzie chłopska szła czeladź – list gończy .. dopaść i rozstrzelać!... Za wyroki na katów, za celny strzał .. Jeden wyrok, do tiurmy ..Za Warszawę, .. powstańcze zachcianki - specjalny oddział śledczy ...

piątek, 16 maja 2014

mjr Jan Piwnik ps. Ponury - kolejny chłop bohater

    Jan Piwnik urodził się 31 sierpnia 1912r. w chłopskiej rodzinie w Janowicach koło Ostrowca Świętokrzyskiego. Jego matka Zofia z domu Kłonica była rodowitą Janowiczanką, ojciec Jan, pochodził z pobliskich Mirkowic. Piwnik miał dwie siostry oraz brata. W 1923r. ukończył szkołę powszechną w Janowicach. Po złożeniu w 1932r. egzaminu dojrzałości w sierpniu stawił się we Włodzimierzu Wołyńskim na VII kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii. 1 lutego 1933 r. awansował na bombardiera, natomiast w dniu zakończenia kursu – 23 czerwca na plutonowego, otrzymując jednocześnie tytuł podchorążego artylerii. Pierwszy przydział Piwnika był 10 pułk artylerii ciężkiej w Przemyślu, gdzie odbył praktykę podoficerską, po której otrzymał stopień ogniomistrza.
   11 grudniu 1933r.został mianowany posterunkowym Policji Państwowej z rozkazem stawienia się na kurs w Normalnej Szkole Fachowej dla Szeregowych PP w Mostach Wielkich w woj. wołyńskim.
   26 maja Jan Piwnik otrzymał skierowanie do policji w Warszawie, a 25 czerwca powołano go na szkolenie rezerwy do 10 pułku artylerii ciężkiej, po zakończeniu którego awansował na starszego ogniomistrza oraz otrzymał wniosek nominacyjny na podporucznika rezerwy artylerii. Awans ze starszeństwem nastąpił 1 stycznia 1935 r. Po szkoleniu powrócił do policji warszawskiej,gdzie zajmował się osobistą ochroną premiera Leona Kozłowskiego, a następnie premiera Walerego Sławka.
   18 lipca 1935r. Jan Piwnik został przeniesiony do Kowla w woj. wołyńskim. 1 września 1937r. przeniesiony został na stanowisko dowódcy Posterunku w Kisielinie w pow. horochowskim. Kolejnym przydziałem Piwnika od 7 maja 1938r. była stacjonującą w Golędzinowie k. Warszawy Grupa Rezerwy Policyjnej (GRP).

                                                                       źródło.youtube
   Od 2 do 7 września 1939r., policyjna kompania Jana Piwnika z całą grupą golędzinowską wchodziła w skład Szybkiej Grupy Zaporowej ochraniającej przeprawy na Pilicy od Białobrzegów do Nowego Miasta.
   21 września kompania przekroczyła granicę węgierską, gdzie została internowana w miejscowości Felsöpakony, a następnie László Major. Podczas internowania Jan Piwnik wszedł w skład konspiracji przerzucającej ludzi do Francji. 15 stycznia 1940r. po wyjściu na jaw tego procederu Jan Piwnik miał być przeniesiony do cytadeli w Budapeszcie i następnie do obozu karnego. Symulując chorobę zbiegł 9 lutego 1940r. ze szpitala w Budapeszcie i przez Jugosławię, Włochy dotarł po 10 dniach do Paryża.
   Po zweryfikowaniu został wcielony do 4 DP Polskich Siłach Zbrojnych. Dywizja ostatecznie nie została sformowana i nie wzięła udziału w kampanii francuskiej, po czym została ewakuowana do Wielkiej Brytanii. Początkowo żołnierze 4 DP przebywali w okolicach Biggar w Szkocji, gdzie dowódca całości płk Stanisław Sosabowski organizował z nich 2 Brygadę Strzelców, a następnie Kanadyjską Brygadę Strzelców.
   19 lipca 1940r. Jan Piwnik został przydzielony do 4 dywizjonu artylerii lekkiej brygady, która 15 sierpnia została przekształcona w 4 Brygadę Kadrową Strzelców (4 BKS) ukierunkowaną na walkę sabotażowo-dywersyjną w okupowanej Polsce stając się podstawą szkolenia cichociemnych. Jan Piwnik pragnąc powrotu do Ojczyzny szkolił się wszechstronnie. Wziął m.in. udział w:

- kursie zaprawy dywersyjno-minerskiej w Inverlochy Castle pod Fort William,
- w pierwszym polski kursie walki konspiracyjnej w Briggens pod Londynem,
- w IV kursie łączności dla oficerów broni 4 BKS,
- w szkoleniu spadochronowym w Ringway pod Manchesterem,
- w III kursie samochodowym w Leven,
- w kursie łączności i motorowym w Dundee,
- w uzupełniającym polskim kursie szturmowym przy III batalionie 4 BKS,
- w tzw. „kursie korzonkowym” w Dunkeld nad rzeką Tay, czyli w szkoleniu z przetrwania w terenie.
   20 marca 1941r. ppor. Jan Piwnik awansował na stopień porucznika. 7 października 1941r. został oficjalnie przeniesiony do Sztabu Naczelnego Wodza, a trzy dni później zaprzysiężony na rotę Związku Walki Zbrojnej pod pseudonimem Ponury i wyznaczony do walki w Polsce.
   7 listopada 1941r.w ramach operacji Ruction poleciał do kraju i został odebrany na zrzutowisku Ugór w miejscowości Czatolin koło Skierniewic.
     Początkowo por. Jan Piwnik Ponury pełnił funkcję Szefa Odbioru Zrzutów w Komórce Syrena KG ZWZ – AK. 15 maja 1942r. otrzymał przydział do Wydzielonej Organizacji Dywersyjnej Wachlarz, gdzie dowodził II odcinkiem kierując dywersją na zapleczu frontu wschodniego.
   Na początku sierpnia 1942r. ze swoim zastępcą cichociemnym por. Janem Rogowskim ps. Czarka został aresztowany podczas wyjazdu w teren i niezdekonspirowani trafili do więzienia pod zarzutem włóczęgostwa.
     Po ucieczce 31 grudnia 1942r. dotarł do Warszawy, gdzie otrzymał rozkaz uwolnienia z więzienia w Pińsku cichociemnego kpt. Alfreda Paczkowskiego ps. Wania – dowódcy III odcinka Wachlarza.
   18 stycznia 1943r. akcja została przeprowadzona przez oddział liczący 16 żołnierzy AK, za którą gen. Stefan Rowecki ps. Grot nadał por. Piwnikowi oraz por. Rogowskiemu 3 lutego 1943r. Ordery Wojenne Virtuti Militari V klasy.
   Akcja odbiła się potężnym echem w okupowanej Polsce, a jej plan był wykładany na szkoleniach dywersyjnych jako wzorcowy. Ponury realizował wykłady na kursach organizowanych przez Kedyw KG AK, o kryptonimach Szkoła, Zagajnik, Filtry.

W marcu 1943r. por. Ponury rozpoczął organizowanie zgrupowania partyzanckiego na Kielecczyźnie, które docelowo liczyło ok. 400 dobrze wyszkolonych oraz uzbrojonych żołnierzy i zostało podzielone na trzy oddziały:
- I oddział dowodzony przez cichociemnego por. Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. Nurt
- II oddział dowodzony przez cichociemnego ppor. Waldemara Szwieca ps. Robot
- III oddział dowodzony przez ppor. Stanisława Pałaca ps. Mariański.

   Ponury zorganizował także produkcję pistoletów maszynowych. Od 4 czerwca 1943r. została powierzona mu funkcja Szefa Kedywu oddziałów dywersji Okręgu Kielecko-Radomskiego AK, które prowadziły zwycięskie akcje sabotażowe, dywersyjne oraz otwartą walkę z okupantem od początku lipca do końca października 1943r. Za miejsce stacjonowania Zgrupowania Ponury wyznaczył wzniesienie Wykus, które było bazą wielu oddziałów walczących o niepodległość podczas zaborów i we wrześniu 1939r.:
- w 1863r. Powstańców Styczniowych pod dowództwem Mariana Langiewicz,
- w latach 1939-40 Oddziału Wydzielonego WP pod dowództwem mjr Henryka Dobrzańskiego ps. Hubal,
- w 1943-44 zgrupowania Partyzanckiego AK Ponury – Nurt.
Do tragicznych zdarzeń w oddziale doszło na wskutek zdrady ppor. Jerzego Wojnowskiego ps. Motor, który okazał się agentem Gestapo. Jego działalność spowodowała liczne obławy oraz śmierć kilkudziesięciu żołnierzy AK, w tym trzech cichociemnych: ppor. Robota, ppor. Rafała Niedzielskiego p. Mocny oraz por. Czarki.
   2 stycznia 1944r. mjr. Ponury został odwołany ze stanowiska dowódcy zgrupowania i otrzymał przydział do Okręgu Nowogródzkiego AK, gdzie wyruszył 20 lutego 1944 r.
   14 marca został szefem Ośrodka Szkolenia Strzeleckiego przy Nadniemeńskim Zgrupowaniu Batalionów Partyzanckich w Hołdowie, a pod koniec miesiąca objął stanowisko szefa Kedywu Obwodu AK Szczuczyn „Łąka”. Na początku kwietnia został dowódcą VII batalionu 77 pp AK przekształconego w Zgrupowanie Zachód. Dowodził zgrupowaniem liczącym ponad 700 partyzantów, poległ 16 czerwca 1944r. w pierwszej linii ataku na strażnicę graniczną w Bohdanach pod Jewłaszami w trakcie realizowanej na Kresach Akcji Burza.