Armia Krajowa Zgorzelec (AK - NSZ - ROAK - AKO - NZW - WiN) - Wirtualne Muzeum Historii Wy(za)klętej

Za dywizję wołyńską .. szubienica w Lublinie, ojczyste Majdanki. Za ... bój pod Nowogródkiem długi urlop w więzieniu. Za bój o .. Rossę, Ostrą Bramę, Wilno – sucha gałąź lub zsyłka .. Za dnie i noce śmierci, za lata udręki .. raz w oczy a drugi w szczęki. Za wsie spalone, bitwy, gdzie chłopska szła czeladź – list gończy .. dopaść i rozstrzelać!... Za wyroki na katów, za celny strzał .. Jeden wyrok, do tiurmy ..Za Warszawę, .. powstańcze zachcianki - specjalny oddział śledczy ...

środa, 4 września 2013

gen. Stanisław Sojczyński ps. Warszyc - chłop z wielodzietnej rodziny

Konspiracyjne Wojsko Polskie
najsilniejsze zgrupowanie antykomunistycznego podziemia
w centralnej Polsce

Czy znamy i wiemy o dowódcach i żołnierzach podziemia antykomunistycznego walczących w latach 1944 - 1956 którzy niejednokrotnie nie ujawniali się do końca lat 80. Żołnierze, którzy nie uklękli przez sowieckim reżimem, a walkę swoją rozpoczęli w 1939r. z niemieckim faszyzmem.
Gen. Stanisław Sojczyński ps. Warszyc pochodził on z wielodzietnej chłopskiej rodziny, urodził się 30 marca 1910r. w Rzejowicach. Miał pięcioro rodzeństwa, ale to jego rodzice postanowili posłać do szkoły, bo był najzdolniejszy.
II RP wykształciła patriotę i bohatera, który swoje umiejętności i życie poświęcił, by móc nadal żyć tak jak przed wojną - chłopski syn - walczył z Polską Ludową. Po ukończeniu szkoły w 1932r. rozpoczął służbę wojskową. Po jej ukończeniu w 1934 r. zaczął pracować jako nauczyciel w szkole powszechnej w Borze Zajacińskim koło Częstochowy. Uczył języka polskiego oraz działał w Związku Nauczycielstwa Polskiego i Związku Strzeleckim.

We wrześniu 1939r. walczył w okolicach Hrubieszowa w grupie Kowel dowodzonej przez płk. dypl. Leona Koca. W walkach koło Janowa Lubelskiego został rozbrojony przez żołnierzy sowieckich. Uniknął niewoli i próbował przedrzeć się do Warszawy by wziąć udział w jej obronie. Po powrocie do Rzejowic włączył się do pracy konspiracyjnej. Jesienią 1939r. został zaprzysiężony przez Aleksandra Stasińskiego ps. Kruk na żołnierza Służby Zwycięstwu Polski (SZP) pod pseudonimem Wojnar.
Jeszcze w 1939r. został komendantem Podobwodu Rzejowice, od października 1942r., również zastępcą komendanta Obwodu Radomsko AK będąc szefem Kierownictwa Dywersji - Kedyw. Niemcy zaczęli Radomsko określać mianem Banditenstadt (bandyckie miasto).
W maju 1943r. Niemcy dokonali publicznej egzekucji we wsi Dmenin wieszając 11 osób (w tym 12-letniego chłopca). W odwecie został wydany i wykonany wyrok śmierci na szefa Gestapo w Radomsku Willi Wagnera i jego zastępcę Johana Bergera przez Bronisław Skóra-Skoczyński ps. Robotnik i Zygmunt Czerwiński ps. Staw.
3 sierpnia 1943 r. Niemcy przeprowadzili pacyfikację rodzinnej wsi Rzejowic, w wyniku której zabili kilku mieszkańców oraz aresztowali i wywieźli do Radomska wielu członków podziemia.W związku z tym zaplanowano i przeprowadzono akcję uwolnienia więźniów. Koncentrację oddziałów przeprowadzono w lasach koło Włynic.

W nocy z 7 na 8 sierpnia 1943r. 100-osobowy oddział pod dowództwem por. Sojczyńskiego zaatakował więzienie w Radomsku, skąd uwolniono ponad 40 Polaków i 11 Żydów. Po tej akcji por. Sojczyński utworzył pierwszy w Obwodzie Radomsko oddział partyzancki, którym dowodził do listopada 1943r. Po nim dowództwo oddziału noszącego od wiosny 1944r. kryptonim Grunwald, objął por. Florian Budniak ps. Andrzej. W czasie Akcji Burza żołnierze batalionu por. Sojczyńskiego na obszarze Inspektoratu Częstochowskiego AK stoczyli z Niemcami wiele potyczek.
Na początku 1945r. ziemia radomska została wyzwolona w wyniku zimowej ofensywy Armii Czerwonej. Na wyzwalanych terenach NKWD i polskie siły bezpieczeństwa prowadziły akcję "oczyszczania", która dotknęła żołnierzy AK i ludzi związanych z Polskim Państwem Podziemnym poprzez szykany, aresztowania, skrytobójcze mordy, wywózki na wschód. Wielu ujawnionych akowców wróciło do konspiracji, albo nie ujawniło się zdając sobie sprawę, jaki czekał ich los.
Kapitan Stanisław Sojczyński ps. Warszyc poszukiwany przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa jako odpowiedzialny dowódca oraz przeświadczony, że PPR nie reprezentuje interesów Polski, lecz jest narzędziem Stalina wiosną 1945r. zaczął organizować swoich dawnych żołnierzy oraz nawiązał kontakty z innymi oddziałami zbrojnymi, stawiającymi opór komunistom.
źródło foto. www.nac.gov.pl

W maju 1945r. w Radomsku odbyło się zaprzysiężenie pierwszych dowódców organizacji, która początkowo nosiła kryptonim Manewr, następnie "Walka z Bezprawiem", a od 8 stycznia 1946r. przyjęła nazwę "Samodzielna Grupa Konspiracyjnego Wojska Polskiego" o kryptonimie Lasy.
Kpt. Stanisław Sojczyński został aresztowany 27 czerwca 1946r. w Częstochowie przy ul. Wręczyckiej 11, gdzie było konspiracyjne mieszkanie Warszyca. Został o zdradzony przez Henryka Brzóskę współpracownika UB zarejestrowanego jako OZI Żbik. Jednocześnie UB aresztowało jego sekretarkę Halinę Pikulską ps. Ewunię, a następnie adiutanta por. Ksawerego Błasiaka ps. Alberta, szefa wywiadu Stanisława Żelanowskiego ps. Nałęcza.
Dzięki przejętym archiwom UB dotarło do komendantów obwodów w Łodzi, Częstochowie, Łasku, Sieradzu i rozbić prawie całą organizację. Kpt. Stanisław Sojczyński wraz z podkomendnymi sądzony był od 9 do 17 grudnia 1946r. przez WSR w Łodzi, gdzie przewodniczył rozprawie sędzia płk Bronisław Ochnio, oskarżali prokuratorzy mjr Czesław Łapiński (prokurator w procesie rtm W. Pileckiego, zm. 2004, pochowany na Powązkach) i mjr Kazimierz Graff (zm. 2012 pochowany na Powązkach). Wydano wyrok śmierci na kpt. Stanisława Sojczyńskiego i jego ośmiu najbliższych żołnierzy KWP, którzy zostali zabici 19 lutego 1947r. w Łodzi, na 3 dni przed ogłoszeniem amnestii.
14 października 1992r. Sąd Wojewódzki w Łodzi uchylił wyrok z 17 grudnia 1946r. uznając, że kpt. Stanisław Sojczyński ps. Warszyc walczył na rzecz niepodległości państwa polskiego.
Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 listopada 2009 został pośmiertnie mianowany na stopień generała brygady.
Na poniższym zdjęciu siedzący po prawej Henryk Trojanowski, późniejszy żołnierz AK, KWP Warszyca i dowódca oddziału w Węglińcu k. Zgorzelca na Dolnym Śląsku