VI Krakowska Kompania Zgrupowania Błyskawica mjr. Józefa Kurasia ps. Ognia pod dowództwem Jana Janusza ps. Siekiery uwolniła z więzienia UB ponad 60 więźniów, w tym wielu żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych. Więzienie zlokalizowane było w centrum Krakowa niedaleko Rynku Głównego u zbiegu ul. Poselskiej i Senatorskiej w miejscu zamienionego po przez zaborcę 1797r. klasztoru karmelitów bosych na więzienie, a
gdzie obecnie znajduje się Muzeum Archeologiczne. Odbicie więźniów zrealizowano bez wystrzału, w dzień, kilkaset metrów od koszar Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Akcja została przeprowadzona dzięki kontaktom z osadzonymi żołnierzami oraz współpracy z strażnikami Stanisławem Krejczą oraz Ireną Odrzywołek.
Irena Odrzywołek została następnie aresztowana przez UB i 16 grudniu 1946r. zamordowana wyrokiem ówczesnego sądu za próbę obalenia przemocą ustroju Państwa Polskiego. W dniu śmierci miała niespełna 21 lat (pochowana na cm. Katowice - Panewniki bez mogiły).
Więzienie pilnowane było przez 52 uzbrojonych strażników w erkaemy, karabiny i granaty. Do więzienia prowadziło jedno wejście ubezpieczane przez karabiny maszynowe.
Wewnątrz więzienia aresztowanymi dowodził żołnierz AK por. Bolesław Pronobis ps. Ikar. Irena Odrzywołek z Stanisławem Krejczą w sobotę wieczorem dostarczyli pistolety do więzienia.
Na akcję żołnierze wyjechali ciężarówką ze swojej bazy zlokalizowanej na krakowskim Podgórzu w budynku istniejącym do dzisiaj przy ul. Na Zjeździe 8 niedaleko Wisły w okolicach dzisiejszego plac Bohaterów Getta.Jest to prawdopodobnie jedyna istniejąc w Polsce siedziba żołnierzy wyklętych.
Ok. godz.10 rano w niedzielę więźniowie z celi nr 6 oddziału I-go po obezwładnieniu strażników, odcięciu łączności telefonicznej i alarmowej przedostali się z budynku głównego na dziedziniec, do pomieszczeń kancelaryjnych, zawładnęli zbrojownią i zabrali część broni i amunicji. W tym czasie do głównego wejścia więzienia weszło dwóch żołnierzy z oddziału Siekiery przebranych za funkcjonariuszy UB. Grupę ok. 30 żołnierzy AK i NSZ załadowano do ciężarówki GMC, którą przyjechał Siekiera, a pozostali więźniowie uciekali na własną rękę.
Krakowska kompania Zgrupowania Błyskawica wyróżniała się wśród pozostałych oddziałów mjr Ognia, tym, że żołnierze po akcjach rozchodzili się do domów. Baza na Podgórzu w przekonaniu okolicznej ludności były we władaniu wojska, gdzie odbywały się zbiórki kompani i służyła za magazyn broni.
20 grudnia 2016r. zmarł mjr Zbigniew Paliwoda ps. Jur ostatni żołnierz VI krakowskiej kompanii Zgrupowania Błyskawica mjr. Józefa Kurasia ps. Ogni, uczestnik akcji rozbicia więzienia św. Michała w Krakowie. Pochowany został w podkrakowskich Mogilanach.
artykuły powiązane:
mjr. Józef Kuraś OGIEŃ - rocznica śmierci 20 lutego 1947
Źródło:
http://www.sw.gov.pl/
http://www.krakowianie1939-56.mhk.pl/
