czwartek, 4 maja 2017

por. Longin Wojciechowski ps. Ronin, oficer pożarnictwa, 4 Wileńska Brygady AK

   Longin Wojciechowski ps. Ronin urodził się 15 marca 1915r. w Wilnie, gdzie następnie ukończył szkołę podstawową, gimnazjum oraz w 1936r. seminarium nauczycielskie. W 1936r. odbył służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy w 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie.
   W następnych latach 1937- 39 był studentem Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa w Warszawie, która w
latach 1940 - 44 nazwano Centralną Szkoła Pożarnicza. 
  W sierpniu 1939r. został dowódcą pluton. Zawodowej Straży Pożarowej w Wilnie, jednocześnie studiując na wydziale matematyczno - fizycznym na Uniwersytecie im Stefana Batorego.
  19 września 1939r. Wilno zostało zajęte przez wojska sowieckie. 10 października 1939r. Sowieci przekazali Wilno i Wileńszczyznę Litwie, a 28 października oddziały litewskie wkroczyły na wcześniej zajęte ziemie przez Sowietów.
  Litwini przystawili do lituanizacji polskich nazw, usunęli polskie godła i emblematy, zlikwidowali polskie stowarzyszenia, organizacje, wprowadzono urzędowy język litewski.
   15 grudnia 1939r. Litwini zamknęli istniejący od 1579r. Uniwersytet im. Stefana Batorego. W tyn czasie były zabronione kazania w języku polskim w Katedrze Wileńskiej.
    por. Longin Wojciechowski został  aresztowany przez policję i skazany na pobyt w obozie pracy w Prowiniszkach między Kojszadarami i Kownem. Z obozu uciekł w przejęciu władzy ponownie na ziemi wileńskiej przez Sowietów po 15 czerwca 1940r. i podjął pracę zarobkową jako kierowca oraz rozpoczął działalność konspiracyjną w ZWZ/AK.
  Latem 1942r. z polecenia Inspektora Inspektoratu BC Okręgu Wilno obejmującego powiaty święciański, brasławski, postawski i dziśnieński objął komendę posterunku policji białoruskiej w Kleszczanach jednocześnie tworząc tam komórkę Armii  Krajowej. Na początku 1943r. por. Ronin powraca do Wilna i podejmuje służbę w garnizonie miasta Wilna.



   15 sierpnia 1943r. został zastępcą dowódcy oddziału leśnego por. Zygmunta Szyndzielarza ps. Łupaszka, z którym wyruszył nad jezioro Narocz celem przejęcia oddziału od por. Antoniego Burzyńskiego ps. Kmicic. Przed przybyciem na  miejsce i nawiązaniem kontaktu z por. Antonim Burzyńskim ps. Kmicic, oddział AK Kmicica został otoczony przez partyzantkę sowiecką pod dowództwem Fiodora Markowa i wymordowany.
  W marcu 1944r. por. Longin Wojciechowski ps. Ronin został dowódcą 4 Brygady AK, która została powołana w wyniku podziału 5 Brygady AK liczące już ponad 80 żołnierzy.
  Sztab 4 Brygady Wileńskiej AK stanowili
- Komendant Brygady por. Longin Wojciechowski ps. Ronin
- Adiutant Komendanta pchor. Dobiesław Smoliński ps. Dobek
- Szef Brygady pchor. Henryk Świerzbiński ps. Orzi
- dowódca 1 plutonu Jan Lisowski ps. Korsarz
- dowódca 2 plutonu Feliks Selmonowicz ps. Zagończyk
- dowódca 3 plutonu Kazimierz Wróblewski ps. Janusz
- dowódca 4 plutonu Bronisław Rymkiewicz ps. Rydza
- dowódca 5 plutonu Jan Hajciuk ps. Podlasiak
- dowódca zwiadu konnego por. Aleksander Czarnowski ps.Ola
 W początkowym okresie działalności bojowej do kwietnia 1944r. 4 Wileńska Brygada AK brała udział wspólnie w akcjach z 5 Brygadą Wileńską AK por. Łupaszki. Następnie 4 Wileńska Brygada AK prowadziła działania na terenie powiatów postawskiego, święciańskiego, wileńsko-trockiego, skierowane przeciwko: jednostkom niemieckim, litewskiej policji, oddziałom sowieckim, oddziałom partyzantki sowieckiej oraz bandom rabunkowym. 4 Brygada Wileńska AK brała czynny udział w marszach na obszar Litwy Kowieńskiej demonstrując sprzeciw wobec szykan ludności polskiej przez litewską policję oraz w celu postraszenia rodzin litewskich policjantów.
   13 lipca 1944r. Zgrupowanie 2 Okręgu AK Wilno, w skład, którego wchodziła 4 Brygada Wileńska AK wzięło udział w boju pod Krawczunami – Nowosiołkami z doborowymi oddziałami wojska niemieckiego liczącymi ok. 3 tysięcy żołnierzy, które wycofywały się z Wilna pod naporem frontu sowieckiego. Oddziały AK wzięły do niewoli trafiło blisko 1000 żołnierzy Wehrmachtu. W walce zginęło ok. 100 żołnierzy AK i legendarny dowódca 1 Brygady Wileńskiej AK kpt. Czesław Grombczewski ps. Jurand.
  Po aresztowaniach po zakończeniu akcji Ostra Brama Komendanta Okręgu w Wilnie, oficerów AK na odprawie w Boguszach, Brygada wycofała się w kierunku Puszczy Rudnickiej, gdzie została okrążona przez wojska NKWD i rozbrojona, żołnierze aresztowani i osadzeni w Miednikach Królewskich, zostali wywiezieni w głąb ZSRR do Kaługi, zwolnieni wrócili w styczniu 1946r. W trakcie istnienia 4 Brygada Wileńska uczestniczyła w następujących działaniach:
- 4 marca 1944r. w Mariańce likwidacja bazy sowieckiej partyzantki
- 20 - 28 marca przemarsz propagandowy przez tereny gminy Wiszniewi
- 3 - 18 kwietnia 1944r. w zasadzkach branie do niewoli zakładników dla ewentualnej na szosie między Wornianami, Michaliszkami, Świdrem
- 24 kwietnia 1944r. akcja na pociąg z wojskiem niemieckim w Pohulankach koło Podbrodzia
- 28 kwietnia 1944r.  rozbicie niemiecko - litewskiego oddziału rekwizycyjnego w Bołoszy
- 10 - 18 maja 1944r. wyłapywanie spadochroniarzy sowieckich na tereny działań oddziałów AK w okolicach Łyntupi, Komaji razem z 5 Brygadą por.Łupaszki
 - 26 i 27 czerwca 1944r. marsz na tereny Litwy Kowieńskiej celem wstrzymania pacyfikacji ludności polskiej dokonywanych przez policję litewską
- 4 lipca 1944r. walka z oddziałem niemieckim w Czaranym
- 6 lipca 1944r. walka z niemiecką kolumną samochodowo - pancerną w ok. Santoka - Drykule.
- 13 lipca 1944r. walka z wojskiem niemieckim w wycofującym się z Wilna razem z 1 Brygadą por. Juranda  23 Brygadą por. Światłodycza i 36 Brygadą por. Wujka w Krawczunach - Nowosiółki
- 17 lipca 1944r .aresztowanie Komendanta Brygady por. Ronina biorącego udział w odprawie oficerów AK przez wojska NKWD w Boguszach i osadzony w więzieniu przy ul. Ofiarnej w Wilnie.
   18 lipca 1944r. żołnierze 4 Brygady Wileńskiej AK zostały okrążone w Puszczy Rudnickiej przez wojska NKWD, rozbrojenie, aresztowanie i odprowadzenie do obozu w Miednikach Królewskich.
   28 lipca 1944r. oddziały AK zostały przeprowadzenie pod konwojem wojsk NKWD do stacji kolejowej Kiena i wywiezienie do Kaługi.
   Za wykazaną odwagę i męstwo w bitwie pod Krawczunami i Nowosiółkami 13 lipca 1944r. z wojskiem niemieckim wycofującym się z Wilna por. Ronin został mianowany do stopnia kapitana i przedstawiony do odznaczenia Krzyżem Virtuti Militari 5 kl. przez Komendanta Okręgu Wileńskiego AK.
   W końcu roku 1945r. został wywieziony do obozu NKWD w Riazaniu, skąd został zwolniony 13 grudnia 1947r. Po powrocie  do Polski i zamieszkał w Gdańsku, gdzie podjął studia na Politechnice Gdańskiej, z której został usunięty za służbę w AK. Następnie przeprowadził się do Warszawy, gdzie po uzyskaniu tytułu inżyniera został wykładowcą w Szkole Oficerów Pożarnictwa w Warszawie.
   Zmarł 10 października 1953(63)r. w Warszawie i pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Odznaczenia : Krzyż Orderu Virtuti Militari 5 kl.


Dokumenty, źródła, cytaty:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Szendzielarz
http://pl.wikipedia.org/wiki/5_Wile%C5%84ska_Brygada_AK
http://www.otolegnica.com/news.php?id=9206


Źródło:
https://pl.wikipedia.org/
https://pl.wikipedia.org/
http://ipn.gov.pl

http://www.muzeum-ak.pl/ 
http://www.zopzosprpwbochni.masternet.pl/