Filharmonia Krakowska uczciła pamięc Danuty Siedzikównej ps. Inka

kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości,
ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości,
ani nie ma prawa do przyszłości
                                                                       marszałek Polski Józef Piłsudski
20 kwietnia 1920r
Danuta Siedzikówna ps. Inka – sanitariuszka, mieszkanka Narewki, ochotniczka, żołnierz mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszki dowódcy 5 Brygady Wileńskiej AK, symboliczna postać młodzieży walczącej z okupantem niemieckim, sowieckim i komunistami PPR/PZPR. Nie godzili się na bezprawne
rządy i nieludzki system jaki tworzyli komuniści po zagarnięciu władzy za pomocą sowietów. Danuta Siedzikówna urodziła się 13 września 1928r. we wsi Głuszczewina pod Narewką w pow. Bielsk Podlaski jako druga córką leśniczego Wacława Siedzika i Eugenii z Tymińskich.
  Wacława Siedzik w 1913r., podczas studiów w Petersburgu został aresztowany za udział w tajnej polskiej organizacji młodzieżowej i zesłany w głąb Rosji, skąd do Polski powrócił w 1926r.
  Rodzina matki Danuty z Tymińskich spokrewniona była z Piotrem Orzeszko, współpracownikiem Romualda Traugutta podczas Powstania Styczniowego 1863 roku na Polesiu. Tymińscy utrzymywali kontakt z żoną krewnego pisarką Elizą Orzeszkową. Do wojny Siedzikowie mieszkali w leśniczówce w Olchówce pod Narewką.
  Danuta Siedzikówna początkowo uczyła się w Olchówce, a potem w szkole sióstr Salezjanek w Różanym Stoku pod Grodnem. Miała dwie siostry, Wiesławę (ur. 1927r.) i Irenę (ur. 1932r.). Po wybuchu II wojny światowej powiat Bielsk Podlaski znalazł się pod okupacją sowiecką. Ojciec Wacław Siedzik jak wielu polskich leśników uznanych przez komunistów za osobę szczególnie  

związaną z Polską, a zatem niebezpieczną 

został w 1940r. aresztowany przez NKWD i wywieziony do kopalni złota na Syberii.
  

   Po wybuchu wojny pomiędzy dawnymi sojusznikami okopującymi Polskę, czyli Związkiem Sowieckim i III Rzeszą Niemiec w 1941r. ojciec Danuty został zwolniony z obozu na mocy umowy Sikorski – Majski i wyszedł z armią gen. Władysława Andersa ze Związku Sowieckiego do Iranu, gdzie w Teheranie, pełnił funkcję komendanta obozu dla cywilnych polskich uchodźców. Trudy pobytu w sowieckim obozie jednak tak wyczerpały jego organizm, że zmarł w 1943r.

   Po aresztowaniu ojca Wacława Siedzika rodzina została usunięta przez Sowietów z leśniczówki w Olchówce i zamieszkała w pobliskiej Narewce, która w lipcu 1941r. znalazła się pod okupacją niemiecką. Jesienią 1942r. matka Eugenia została aresztowana przez Niemców za działalność niepodległościową i osadzona w Białymstoku, gdzie po długich i bestialskich torturach została rozstrzelana w połowie 1943r.
   Inka zostały pod opieką babci ze strony ojca. Danuta wstąpiła w grudniu 1943r. do Armii Krajowej przyjęła pseudonim Inka w ośrodku Hajnówka – Białowieża, gdzie konspiracja była bardzo trudnych na zagrożenie ze strony Niemców, współpracujących z nimi Białorusinów i komunistów związanych z partyzantką sowiecką. Inka na terenie ośrodka pełniła funkcję łączniczki .
  W lipcu 1944r. na teren powiatu Bielsk Podlaski wkroczyła i następnie zajęła ponownie Armia Sowiecka. Zmobilizowane do Akcji Burza oddziały AK atakujące wycofujących się Niemców były po ujawnieniu się rozbrajane przez Sowietów, a następnie żołnierze zsyłani w głębi ZSRR. Ponadto NKWD aresztowało osoby podejrzane o angażowanie się w struktury Polskiego Państwa Podziemnego i jakąkolwiek aktywność na rzecz niepodległego Państwa Polskiego.

   Oddziały AK sformowane w obwodzie Bielsk Podlaski, skoncentrowane pod Brańskiem, Bielskiem Podlaskim, w Boćkach zostały rozbrojone przez Rosjan, a kadra dowódcza zaproszona na odprawę w Brańsku aresztowana.
   Inka do połowy 1945r. mieszkała w Narewce i pracowała jako urzędniczka w nadleśnictwie. Żołnierze AK i NSZ zagrożeni aresztowaniami przez NKWD, KBW i UB chronili się w Puszczy Białowieskiej,.
   6 czerwca 1945r. funkcjonariusze UB aresztowali w Narewce pracowników nadleśnictwa pod zarzutem współpracy z bandami leśnymi oraz Inkę. Konwój przewożący więźniów po opuszczeniu Narewki został zaatakowany przez oddział AKO - WiN ppor. Stanisława Wołoncieja ps. Konusa. Część odbitych więźniów ściganych przez UB wstąpiła do oddziału, w tym Danuta, która mając przeszkolenie sanitarne zaczęła pełnić w oddziale funkcję sanitariuszki.

   23 czerwca 1945r. ok. godz. 13.00  na skraju lasu koło Podborowisk, Sowieci zaatakowali i następnie rozbili oddział ppor. Stanisława Wołoncieja ps. Konusa. Podczas walki poległo 11 żołnierzy, w tym ppor. Stanisław Wołonciej ps. Konus i chor. Szumlewicz ps. Leszek (z Wileńszczyzny). Pozostali żołnierze oddziału zostali doprowadzony przez kuriera majora Łupaszki - wachm. Wacław Beynar ps. Orszak (aresztowany 24 czerwca 1948 przez UB komunistycznej PPR/PZPR i skazany na karę śmierci)  z Puszczy Białowieskiej na koncentrację w Sypniach

   Dowódca 5 Brygady Wileńskiej mjr. Łupaszka podzielił oddział na dwie grupy, które włączył do 1 i 4 szwadronu brygady. Część z z plutonowym ps. Brońpolskim wcielono do 1 szwadron, natomiast Inkę przydzielono do 4 szwadronu por. Mariana Plucińskiego ps. Mścisław (aresztowany 21 kwietnia 1946r. przez UB komunistycznej PPR/PZPR, skazany na śmierć, zamordowany) żołnierza z Wileńszczyzny, który stanowił osobistą ochronę majora Łupaszki. We wrześniu 1945r. podczas koncentracji w gajówce Stoczek koło Poświętnego (pow. Wysokie Mazowieckie) mjr Łupaszka poinformował podkomendnych o poleceniu Komendy Okręgu nakazującym demobilizację 5 Brygady Wileńskiej.
   Danuta wyjechała do Olsztyna, gdzie znajomy Stefan Obuchowicz załatwił jej dokumenty na nazwisko Obuchowicz oraz pracę urzędniczki w leśnictwie Miłomłyn (pow. Ostróda). Wiosną 1946r. Inka dołączyła do odtworzonej w Borach Tucholskich 5 Brygady Wileńskiej AK. Dostała przydział do szwadronu ppor. Zdzisława Badochy ps. Żelaznego, w którym pełniła funkcję sanitariuszki, łączniczki i kurierki. Szwadron ppor. ps. Żelaznego liczył ponad 20 żołnierzy i był najbardziej bojowym pododdziałem 5 Brygady Wileńskiej AK na Pomorzu.

    Pomnik Pamięci por. Zdzisława Badochy ps. Żelaznego  
                              Czernin k. Fermy Kurzej
  10 czerwca 1946r. w m.Tulice pow. sztumski grupa operacyjna UB poniosła dotkliwą porażkę. Podczas walki ranny został dowódca szwadronu ppor. Zdzisław Badocha ps. Żelazny. Inka po zaopatrzeniu rany dowódcy udzieliła pomocy rannym milicjantom, za co później została przez komunistów kłamliwymi zeznaniami skazana na śmierci.
   Ranny ppor. Żelazny został w majątku w Czerninie, gdzie poległ 26 czerwca 1946r. otoczony przez komunistyczną grupę UB i MO. Sierż. Leszek okresowo dowodząc szwadronem przeszedł w Bory Tucholskie i nie wiedząc o śmierci ppor. Badochy wysłał Inkę do Gdańska celem nawiązania kontaktu z dowódcą oraz zakupu lekarstw i środków medycznych.
   Nocą 19/20 lipca 1946r. Inka zjawiła się w mieszkaniu sióstr Mikołajewskich przy ul. Wróblewskiego w Gdańsku - Wrzeszczu, gdzie następnego dnia wszystkich aresztowali funkcjonariusze UB. Danutq przeszła ciężkie śledztwo w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa w Gdańsku. Nikogo nie wydała, nie wskazała żadnych osób i adresów nieznanych UB. Przesłuchiwali ją m.in. Bronisław Żukowicz (Łukowicz?), Andrzej Stawicki i Stanisław Wiśniewski. Sąd skazał niepełnoletnią Danutę Siedzikównę na karę śmierci. Rozprawie przewodniczył mjr Adam Gajewski, przedwojenny prawnik - absolwent KUL, któremu towarzyszyli kpr. Wacław Machola i kpt. Kazimierz Nizio - Narski,  kolaborant niemieck, funkcjonariusz Kriminalpolizei oraz prokurator Wacław Krzyżanowski żądający najwyższego wymiaru kary dla Danuty. Danuta Siedzikówna nie podpisała prośby o łaskę do Bolesława Bieruta, a Bierut skierowanej z urzędu prośby o ułaskawienie nie podpisał.
    Danuta Siedzikówna ps. Inka została rozstrzelana przez komunistów rankiem 28 sierpnia 1946r. o godz. 6.15 wraz dowódcą pododdziału 5 Brygady Wileńskiej por. Feliksem Selmanowiczem ps. Zagończykiem zanim dotarła odmowa prezydenta PRL Bolesława Bierut.

artykuły powiązane:
Szwadron Zdzisława Badochy ps. Żelaznego 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. Łupaszki na Warmii i Mazurach


Źródło:
passionart.org.pl
solidarni.waw.pl/pobierz/INKA.pdf
ipn.gov.pl/zasoby-cyfrowe/biuletyn-instytutu-pamieci-narodowej/danuta-siedzikowna-inka
solidarni.waw.pl
wikipedia.org/wiki/Danuta_Siedzikowna
www.inka.org.pl